การเป็นโคไพลอตที่ดี

Co-pilot ในดวงใจ

(เรียบเรียงใหม่จากต้นฉบับปี 2016 ในหนังสือ A Pilot Part II) แม้ว่าปัจจุบันผมจะไม่ได้ทำการบินแล้ว แต่ก็ไม่รู้ทำไมอยู่ ๆ วันนี้ ผมก็นึกถึงหัวข้อว่า “co-pilot ในดวงใจ” ที่เคยเขียนไว้ตั้งแต่หลายปีก่อนขึ้นมานักบินผู้ช่วยแบบไหนกันนะ ที่กัปตันอย่างเราจะอยากบินด้วย? เขาควรมีคุณสมบัติอย่างไร? “ในยุคสมัยนี้ กับนักบินรุ่นใหม่ ๆ ในปัจจุบัน เรียกว่า รุ่นลูกที่เป็นคลื่นลูกใหม่ทางการบินแล้ว กัปตันก็เป็นกัปตันรุ่นใหม่ๆ บรรยากาศการทำงานในห้องนักบินก็คงจะเปลี่ยนไปเยอะแล้ว แต่เชื่อเถอะว่า ในใจของกัปตันไม่ว่าจะเก่าหรือใหม่ มีบ้างนะที่จะคิดแบบนี้” โดยนิสัยส่วนตัว ผมเป็นคนไม่ค่อยเรื่องมาก ไม่ได้ตั้งเงื่อนไขว่า co-pilot ที่บินด้วยต้องเป็นคนแบบนั้นแบบนี้ถึงจะทำงานด้วยกันได้ แต่ถ้าถามว่า “แบบไหนที่ผมอยากบินด้วยมากที่สุด?” ก็คงตอบแบบนี้ครับ “ไม่ต้องรู้ใจ… แต่ต้องรู้งาน” นักบินใหม่หลายคนมักคิดว่า ถ้ายิ้มให้บ่อย ๆ ทำตัวให้ถูกใจ ทำอะไรก็เอาใจกัปตันไว้ก่อน แบบนั้นจะทำงานง่ายกว่า ผมเข้าใจนะ เพราะทุกคนอยากให้บรรยากาศบนเครื่องราบรื่น แต่พูดตรง ๆ เลยครับ—ถ้ามาเอาใจมากเกินไป ผมรำคาญ สิ่งที่ผมอยากเห็นไม่ใช่ “การรู้ใจ” แต่คือ “การรู้งาน” การทำงานบนพื้นฐานของกฎ …

I'm your captain speaking

กัปตันจอมฝืด

สมัยที่ผมยังเป็นโคไพลอต ผมเป็นคนหนึ่งที่ ไม่เคย หนีกัปตันที่ขึ้นชื่อว่า “ดุ” หรือ “จุกจิก” เลย

ไม่เคยขอแลกไฟล์ท ไม่เคยกลัวชื่อเสียงคำล่ำลือของกัปตันแต่ละท่านที่ได้ยินมาล่วงหน้าอะไรทั้งนั้น เพราะผมคิดเสมอว่า—ถ้าเปิดใจให้กว้างพอ เรามักจะเห็นด้านดี ๆ ของกัปตันที่ใครหลายคนบอกว่า “น่ากลัว” อยู่เสมอ

What is airworthiness directive?

Airworthiness Directive (AD) คืออะไร? ทำไมสำคัญมากในความปลอดภัยการบิน

Read the English version here Airworthiness Directive (AD) คือ คำสั่งความปลอดภัยบังคับ ที่ออกโดยหน่วยงานกำกับดูแล เช่น จุดประสงค์ของ AD คือ แก้ไขปัญหาด้านความปลอดภัยที่มีความร้ายแรง เช่น ชิ้นส่วนอาจขัดข้อง, ระบบอาจล้มเหลว, โครงสร้างอาจมีตำหนิที่เสี่ยงต่อการสูญเสียความสามารถในการบิน พูดง่ายๆ:AD = คำสั่งที่บังคับให้ผู้ดำเนินการแก้ไข “ความเสี่ยงที่ไม่สามารถยอมรับได้” เพื่อให้เครื่องบินยังคงปลอดภัย ประเภทของ Airworthiness Directive โดยทั่วไป AD แบ่งได้เป็น 3 กลุ่มหลัก, แต่ขึ้นกับหน่วยงาน เช่น FAA/EASA จะมีรายละเอียดคล้ายกัน 1) Emergency AD (EAD) – เร่งด่วน ตัวอย่าง 2) Immediate Adopted Rule / Final Rule AD (บังคับภายในกรอบกำหนด) 3) Notice …

EASA Emergency Airworthiness Directive EAD Airbus A320

✈️ เหตุฉุกเฉินด้านความปลอดภัย: ทำไม EASA ออกคำสั่งเปลี่ยน ELAC บน Airbus A320-Series แบบเร่งด่วน

ปลายเดือนพฤศจิกายน 2025 องค์การความปลอดภัยการบินยุโรป (EASA) ออก Emergency Airworthiness Directive – AD 2025-0268-E ซึ่งถือเป็น “คำสั่งความปลอดภัยเร่งด่วน” ที่สายการบินทั่วโลกต้องปฏิบัติทันทีเอกสารนี้เกี่ยวข้องกับ Airbus A319 / A320 / A321 ทุกเครื่อง ทุกรุ่น ทุกซีเรียลนัมเบอร์ ที่อาจติดตั้งคอมพิวเตอร์ควบคุมการบินชนิดหนึ่งที่เสี่ยงต่อความปลอดภัย 🔎 เกิดอะไรขึ้น? มีรายงานว่า เครื่องบิน Airbus A320 ลำหนึ่งประสบเหตุ “เครื่องดิ่งลงแบบไม่ได้สั่ง (uncommanded pitch-down)” แต่เหตุการณ์นี้ถือว่า ผิดปกติและร้ายแรงเพียงพอ ที่ต้องรีบสืบสวนทันที ⚙️ สาเหตุเบื้องต้น: ELAC รุ่นหนึ่งอาจมีปัญหา จากการประเมินทางเทคนิคของ Airbus พบว่าELAC รุ่น B L104 (Elevator Aileron Computer) อาจเป็น “ตัวการ” ที่ทำให้เกิดคำสั่ง elevator ผิดพลาด …

judgement-decision-making

Judgement vs. Decision-Making: ความต่างที่ดูเล็กน้อย…แต่สร้างผลลัพธ์ใหญ่ในงานการบิน

Read ENGLISH version here ในอุตสาหกรรมการบิน ความผิดพลาดเล็ก ๆ น้อย ๆ สามารถกระทบความปลอดภัยของผู้โดยสาร เครื่องบิน ทรัพยากร และชื่อเสียงองค์กรได้ในพริบตา สิ่งที่ทำให้ระบบการบินมีความปลอดภัยสูงที่สุดระบบหนึ่งในโลก ไม่ได้เกิดจากเทคโนโลยีเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจาก วิธีคิดและทักษะในการประเมินสถานการณ์และตัดสินใจของมนุษย์ ซึ่งแบ่งออกได้เป็นสองส่วนสำคัญ คือ Judgement และ Decision-Making แม้สองคำนี้จะมาคู่กันเสมอ แต่แก่นของมันต่างกันอย่างชัดเจน และเมื่อเข้าใจแล้ว คุณจะเห็นว่า ไม่เพียงแต่ช่วยให้บินได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยพัฒนาความเป็นผู้นำในทุกด้านด้วย 1) Judgement: การมองสถานการณ์ให้ “ถูกต้อง” ก่อนคิดจะตัดสินใจ Judgement คือความสามารถในการประเมินสถานการณ์อย่างมีวิจารณญาณ ใช้ความรู้ ประสบการณ์ และการรับรู้ (situational awareness) เพื่อทำความเข้าใจว่า “ตอนนี้จริง ๆ แล้วเกิดอะไรขึ้น” และ “อะไรคือสิ่งที่สำคัญที่สุดในสถานการณ์นี้” Judgement เกิดจาก 3 องค์ประกอบหลัก 1. ข้อมูล (Information) มีข้อมูลมากพอหรือไม่? ข้อมูลถูกต้องหรือไม่? …

Diversion การเปลี่ยนจุดหมายปลายทาง

Diversion: การตัดสินใจเปลี่ยนเส้นทางบิน และสิ่งที่เกิดขึ้นเบื้องหลัง

การบินพาณิชย์ทุกเที่ยวบินถูกวางแผนมาอย่างละเอียด ทั้งเส้นทาง อากาศ เชื้อเพลิง และกฎด้านเวลา แต่ความจริงคือสภาพแวดล้อมของการบินมีปัจจัยที่เปลี่ยนได้ตลอดเวลา บางครั้ง “แผนเดิม” อาจไม่ใช่แผนที่ปลอดภัยที่สุดในปัจจุบันอีกต่อไป และนั่นคือเหตุผลที่นักบินต้องตัดสินใจ Diversion หรือการเปลี่ยนสนามบินไปลงที่อื่น หลายคนอาจคิดว่า Diversion คือ “ความผิดพลาด” หรือ “นักบินพาไปลงผิดที่”แต่ในความเป็นจริง Diversion คือ การตัดสินใจที่เป็นมืออาชีพที่สุด เพราะเกิดจากการประเมินความเสี่ยงอย่างรอบด้านเพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้โดยสารและลูกเรือ บทความนี้จะอธิบายครบทุกแง่มุม ตั้งแต่สาเหตุ ขั้นตอน ผลกระทบ ไปจนถึงข้อจำกัดด้านกฎหมายที่หลายคนไม่เคยรู้มาก่อน Read in ENG click here 1) ทำไมเครื่องบินต้อง Diversion? สาเหตุสามารถแบ่งออกเป็น 5 กลุ่มใหญ่ ซึ่งครอบคลุมแทบทุกสถานการณ์ที่นักบินเจอในสนามจริง 1.1 สภาพอากาศ (Weather) เป็นเหตุผลอันดับหนึ่งของ Diversion แม้เทคโนโลยีจะก้าวหน้า แต่ “ธรรมชาติ” คือปัจจัยที่คาดเดาไม่ได้ที่สุด ถ้าสนามไม่ปลอดภัย นักบิน ห้ามลง แม้จะเหลือแค่ไม่กี่นาทีจะถึงสนามปลายทางก็ตาม 1.2 เครื่องบินขัดข้อง (Technical …

Unstable Aircraft Approach

Unstable Approach คืออะไร

Read in ENGLISH click here Unstable Approach การร่อนลงที่ไม่เสถียร (Unstable Approach) คือสถานการณ์ที่เครื่องบินไม่สามารถรักษาเกณฑ์ของ Stabilized Approach ได้ภายในระดับความสูงที่กำหนด เช่น 1,000 ฟุตใน IMC หรือ 500 ฟุตใน VMC ซึ่งหมายถึงเครื่องไม่ได้อยู่ในความเร็ว เส้นทาง หรือการตั้งค่าที่เหมาะสมสำหรับการลงจอดอย่างปลอดภัยAn Unstable Approach occurs when an aircraft fails to meet the required stabilized-approach criteria at the defined gate — typically 1,000 ft AGL in IMC or 500 ft AGL in VMC …

5 อันดับน้ำท่วมที่สร้างความเสียหายมากที่สุดในโลก

5 อันดับน้ำท่วมที่สร้างความเสียหายมากที่สุดในโลก

for ENGLISH click here ผลกระทบต่อชีวิต • เศรษฐกิจ • พื้นที่ พร้อมข้อมูลอ้างอิง น้ำท่วมเป็นหนึ่งในภัยพิบัติทางธรรมชาติที่สร้างความสูญเสียรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์โลก ทั้งต่อชีวิต เศรษฐกิจ และโครงสร้างสังคมของพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ บางครั้งน้ำท่วมเกิดจากธรรมชาติ เช่น พายุ คลื่นสตอร์มเซิร์จ ลมมรสุม แต่บางเหตุการณ์ก็เกิดจากมนุษย์ เช่น การทำลายเขื่อนหรือคันกั้นน้ำ บทความนี้สรุป 5 อันดับน้ำท่วมที่สร้างความเสียหายมากที่สุดในโลก โดยจัดตามความสูญเสียด้าน 1) น้ำท่วมใหญ่จีน ค.ศ. 1931 (The Great China Floods, 1931) 📍 ประเทศจีน — ถือเป็น “น้ำท่วมรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษย์” ✔ สรุปเหตุการณ์ ปี 1931 แม่น้ำฮวงโฮ แยงซี และไห่เหอ ล้นตลิ่งพร้อมกัน หลังเกิดฝนตกต่อเนื่องหลายเดือนและหิมะละลาย ทำให้น้ำมหาศาลไหลท่วมพื้นที่กว้างใหญ่ในจีนตอนกลางและตะวันออก ✔ ผลกระทบต่อชีวิต ✔ ผลกระทบพื้นที่ ✔ …

An ispiration หนูอยากเป็นนักบิน child plane

แรงบันดาลใจเล็กๆ…อาจเป็นแรงผลักมหาศาลของเด็กคนหนึ่ง

ในวันที่เด็กคนหนึ่งมองขึ้นไปบนท้องฟ้า แล้วเห็นเครื่องบินลำใหญ่ค่อยๆ ผ่านไปเหนือศีรษะ…เขาอาจกำลังเผลอฝันโดยไม่รู้ตัวว่า “วันหนึ่ง ฉันอยากอยู่บนฟ้านั้นเหมือนกัน” ความฝันของเด็ก—ไม่ว่าจะเป็นนักบิน แอร์โฮสเตส ช่างเครื่อง เจ้าหน้าที่ภาคพื้น หรือแม้แต่คนทำงานด้านความปลอดภัย—ล้วนเริ่มจาก “ประกายเล็กๆ” ที่เกิดขึ้นจากสิ่งรอบตัวและประกายเล็กๆ นั้น…อาจถูกจุดขึ้นด้วยคำพูดหรือการกระทำของผู้ใหญ่อย่างเรา เพราะบางครั้ง แรงบันดาลใจที่ดูเหมือนเล็กน้อยสำหรับผู้ใหญ่…อาจเป็นแรงผลักมหาศาลสำหรับเด็กเพียงคนเดียว 🌟 เด็กหนึ่งคน = อนาคตหนึ่งเส้นทาง เด็กแต่ละคนมีฝัน มีบุคลิก มีความถนัดแตกต่างกันแต่สิ่งที่เหมือนกันคือ “ใจที่พร้อมจะเติบโต” หากได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี ไม่ใช่ทุกคนที่ใฝ่ฝันอยากเป็นนักบินไม่ใช่ทุกคนที่อยากเป็นแอร์โฮสเตสหรือทำงานในสนามบินแต่ถ้าเด็กคนนั้นมีความสนใจด้านการบิน ไม่ว่าจะเป็นเพราะเขาชอบเครื่องบิน ชอบท้องฟ้า หรืออยากบริการคน—หน้าที่ของเราคือช่วยให้เขามองเห็นเส้นทางนั้นชัดขึ้น 🌟 คำพูดเล็กๆ ที่สร้างพลังยักษ์ใหญ่ คำชมง่ายๆ จากพ่อแม่ว่า“หนูทำได้”“พ่อเชื่อในตัวลูกนะ”“ลองดูสิ แม่ว่าลูกไปได้ไกลแน่ๆ” คำเหล่านี้ไม่ใช่คำพูดธรรมดามันคือพลังใจชั้นดีที่เติมพลังให้เด็กกล้าก้าวสู่ความฝันของตัวเอง เพราะเด็กที่ได้รับการสนับสนุน…จะ “กล้าเริ่ม” เร็วกว่าคนอื่นเสมอและการเริ่มก้าวแรก—คือสิ่งที่ยากที่สุดในชีวิตทุกคน 🌟 พื้นที่เล็กๆ ของเด็ก คือเวทีใหญ่ของอนาคต โอกาสไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่บางครั้งการพาไปดูสนามบิน การให้ลองบังคับเครื่องบินจำลองหรือการนั่งฟังเขาเล่า “ทำไมอยากเป็นนักบิน”ก็เพียงพอที่จะทำให้เด็กคนนั้นรู้ว่า “ความฝันของฉัน…มีคนมองเห็นและเชื่อมั่นจริงๆ” พื้นที่เล็กๆ ที่ผู้ใหญ่ให้ คือเวทีใหญ่ที่เด็กจะใช้ฝึกยืนด้วยตัวเอง 🌟 ความเชื่อของผู้ใหญ่ คือปีกคู่แรกของเด็กทุกคน ไม่มีเด็กคนไหนเดินเข้าอาชีพการบินด้วยความฝันเพียงลำพังบนเส้นทางนี้ ต้องการทั้งวินัย ความอดทน …

แผนตอบสนองเหตุฉุกเฉินและการจัดการภาวะวิกฤติ ERP & Crisis Management System

บทเรียนจากเหตุการณ์น้ำท่วม

(จากมุมมอง ERP และ Crisis Management สำหรับองค์กรด้านการบิน) ENGLISH version click here อุทกภัยเป็นหนึ่งในเหตุการณ์วิกฤติที่ “คาดการณ์ได้ล่วงหน้า” มากที่สุด แต่ทุกปีผลกระทบกลับไม่เหมือนกัน เพราะขึ้นอยู่กับความพร้อม การสื่อสาร และการประสานงานขององค์กร ด้านล่างนี้คือบทเรียนสำคัญที่สกัดจากการปฏิบัติจริงและหลักการ ERP & Crisis Management 1) ต้องมี Trigger ที่ชัดเจนสำหรับการแจ้งเตือนล่วงหน้า (Early Detection) บทเรียน: หลายองค์กรรับมือช้า เพราะไม่กำหนดเกณฑ์การประกาศเตือนที่ชัดเจน ควรทำ: เหตุผล: น้ำท่วมเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป → มีเวลาเตรียมตัว ถ้าตรวจจับเร็วพอ 2) ความล้มเหลวด้านการสื่อสาร คือรากเหง้าของปัญหาเกือบทุกวิกฤติ บทเรียน: เมื่อมีน้ำท่วม ระบบการสื่อสารหลายช่องทางมักล่มหรือขัดข้อง ควรปรับปรุง: เหตุผล:ในวิกฤติ ความสามารถไม่สำคัญเท่า การมีข้อมูลร่วมกันแบบ Real-Time 3) การเข้าถึงสถานที่ (Access) เป็น Pain Point ใหญ่ในน้ำท่วม …