Category: Flight Safety & Regulations

ในโลกการบิน คำว่า วัฒนธรรมด้านความปลอดภัย (Safety Culture) ไม่ได้เป็นแนวคิดที่มีมาแต่แรกเริ่ม แต่เป็นสิ่งที่พัฒนาและเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา จากยุคที่มุ่งเน้นเพียงประสิทธิภาพและผลกำไร ไปจนถึงยุคที่ความปลอดภัยกลายเป็นหัวใจของทุกการตัดสินใจ วัฒนธรรมนี้เกิดจากบทเรียนราคาแพงจากอุบัติเหตุ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และการเปลี่ยนแปลงทัศนคติของคนในองค์กร 1. วัฒนธรรมแบบพยาธิวิทยา (Pathological Culture) ในช่วงแรก ๆ ของการบิน ความปลอดภัยมักถูกมองว่าเป็น อุปสรรค มากกว่าจะเป็นสิ่งจำเป็น จุดสนใจหลักคือการทำให้เครื่องบินบินได้ไกลขึ้น เร็วขึ้น และสร้างผลตอบแทนได้มากขึ้น หากเกิดอุบัติเหตุ ก็มักจะโทษนักบินหรือช่างซ่อมโดยตรง โดยไม่มองที่ระบบหรือองค์กร เช่น ในยุคทศวรรษ 1930–1940 รายงานอุบัติเหตุส่วนใหญ่ลงท้ายด้วยคำว่า “Pilot Error” โดยที่ไม่มีการปรับปรุงกระบวนการฝึกอบรมหรือมาตรฐานเครื่องบินอย่างจริงจัง ทัศนคติหลัก: “ขอแค่ไม่ถูกจับได้ก็พอ” 2. วัฒนธรรมแบบตอบสนอง (Reactive Culture) เมื่อเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงขึ้นบ่อยครั้ง องค์กรจึงเริ่ม แก้ไขปัญหาหลังเกิดเหตุ ทุกครั้งที่มีอุบัติเหตุ จะมีการตั้งกฎใหม่หรือเปลี่ยนมาตรฐานการออกแบบ เช่น เหตุการณ์ อุบัติเหตุของเครื่องบิน de Havilland Comet ในทศวรรษ 1950 ที่เกิดจากโครงสร้างลำตัวอากาศยานแตกหักเมื่อบินที่ความดันสูง…