Category: Aviation & Flying
-
แรงจูงใจในการเป็นนักบิน: มากกว่าแค่ “ความอยากบิน”
หลายคนอาจคิดว่า แรงจูงใจ (Motivation) คือคำตอบง่าย ๆ อย่าง “ผมอยากเป็นนักบินเพราะชอบเครื่องบิน” หรือ “ผมใฝ่ฝันมาตั้งแต่เด็ก” แต่ในความจริงแล้ว เวลาที่คุณเดินเข้าสู่ห้องสอบสัมภาษณ์เพื่อสมัครนักบิน โดยเฉพาะกับ กัปตันไทย การพูดแบบนั้นอาจไม่เพียงพอ และอาจเป็นเหตุผลที่ทำให้ “ถูกคัดออก” ได้ทันที ทำไมกรรมการถึงให้ความสำคัญกับ Motivation? ในการสอบสัมภาษณ์นักบิน กรรมการจะให้คะแนนใน 4 หัวข้อใหญ่ คือ แรงจูงใจจึงไม่ใช่แค่ อยากเป็นนักบิน เท่านั้น แต่คือการสะท้อนว่า คุณมีพลัง ความกระตือรือร้น และความมุ่งมั่นแค่ไหน ที่จะก้าวผ่านเส้นทางที่ยากและยาวไกลของอาชีพนี้ ลองคิดดูสิครับ… ถ้าในการสัมภาษณ์คุณตอบคำถามด้วยท่าทีเฉื่อย ๆ ขาดพลัง ขาดประกายตา กรรมการจะเห็นได้ทันทีว่าคุณยังไม่พร้อม เพราะนักบินไม่ใช่อาชีพที่ทำแบบ “เรื่อย ๆ เฉย ๆ” ได้ ตัวอย่างคำถามที่เจอจริง คำถามเหล่านี้ดูพื้นฐาน แต่แท้จริงแล้วเป็น ด่านแรกของการวัดพลังในใจคุณทุกคำตอบสะท้อนถึงวิธีคิด การเตรียมตัว และความจริงจังในเป้าหมาย Motivation ที่แท้จริงคืออะไร? แรงจูงใจที่ดีไม่ใช่การท่องจำคำตอบสวยหรู แต่คือการ แสดงออกว่าคุณมี…
-
ใบอนุญาตนักบิน (Pilot Licence) ประเภทและรายละเอียดในแต่ละภูมิภาค: ไทย (CAAT), FAA, EASA
เส้นทางการเป็นนักบินที่ได้รับใบอนุญาตอย่างเป็นทางการ (certificated pilot) ทั่วโลก มีขั้นตอนคล้ายกัน คือ เริ่มจากการเรียนการบินพื้นฐาน → ได้ใบอนุญาต Private/Commercial → สะสมประสบการณ์ → สอบ/ฝึกจนได้ Airline Transport Licence แต่รายละเอียดปลีกย่อย เช่น อายุขั้นต่ำ จำนวนชั่วโมงบิน การตรวจแพทย์ ระบบการอบรม และการแปลงใบอนุญาต (conversion/validation) จะแตกต่างกันไปตามหน่วยงานกำกับดูแลบทความนี้จะเปรียบเทียบ ประเทศไทย (CAAT), สหรัฐอเมริกา (FAA) และ ยุโรป (EASA / Part-FCL) คำศัพท์พื้นฐาน 1) ประเภทใบอนุญาตหลัก (ที่ทุกระบบมีเหมือนกัน) 2) อายุขั้นต่ำ ชั่วโมงบิน และการสอบ FAA (สหรัฐอเมริกา) EASA (ยุโรป – Part-FCL) Thailand (CAAT) สรุป: จุดต่างที่เห็นชัดคือ FAA มี…
-
Flight Data Monitoring Program (FDM): เครื่องมือสำคัญในการยกระดับความปลอดภัยการบิน
บทนำ การบินพาณิชย์ในปัจจุบันมีความซับซ้อนและเต็มไปด้วยความท้าทายต่อความปลอดภัยของเที่ยวบิน องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) และหน่วยงานกำกับดูแลด้านการบินของแต่ละประเทศ ต่างให้ความสำคัญกับการพัฒนา ระบบการจัดการความปลอดภัย (Safety Management System: SMS) ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่ช่วยสนับสนุนการทำงานของ SMS คือ Flight Data Monitoring Program (FDM) หรือที่บางครั้งเรียกว่า Flight Operations Quality Assurance (FOQA) ความหมายและวัตถุประสงค์ Flight Data Monitoring (FDM) คือ กระบวนการเก็บรวบรวม วิเคราะห์ และประเมินข้อมูลการบินที่ได้จาก Flight Data Recorder (FDR) หรืออุปกรณ์บันทึกการบินอื่น ๆ โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อ องค์ประกอบหลักของ FDM ประโยชน์ของ Flight Data Monitoring Program กรณีศึกษา (Case Studies) 1. FAA FOQA Program…
-
นกแอร์ถูก “กพท.” เบรกบินต่างประเทศ
นกแอร์ถูก “กพท.” เบรกบินต่างประเทศ-ห้ามขยายรูท ชั่วคราว เหตุพบช่องโหว่ความปลอดภัยหลายมิติ เกิดอะไรขึ้น: 25 ส.ค. 2568 กพท. (CAAT) ทำหนังสือคำสั่งถึงนกแอร์ให้ เหตุผลหลักที่กพท.อ้างถึง (จากหนังสือคำสั่ง): สิ่งที่กพท.สั่งให้นกแอร์ทำ (Deadlines ชัดเจน): นกแอร์ชี้แจงว่า: ทำไม “SMS/FDM/RCA + สภาพบุคลากร” จึงเป็นแกนสำคัญ ผลกระทบระยะสั้น–กลาง ไทม์ไลน์ย่อ (อ้างอิงวันที่สำคัญ) ตัวชี้วัดความคืบหน้า แหล่งอ้างอิงหลัก Nok Air Ordered to Halt International Flights & Route Expansion — Safety Oversight Cited Ahead of ICAO Audit What happened:On 25 Aug 2025, Thailand’s Civil Aviation Authority…
-
กว่าจะเป็นนักบินพาณิชย์ : “ใคร ๆ ก็บินได้” จริงหรือ?
ย้อนกลับไปก่อนเข้าสู่เส้นทางนักบินฝึกหัด การสอบคัดเลือกนักเรียนทุนในอดีตมีข้อกำหนดบางอย่างแตกต่างจากปัจจุบัน เช่น อายุและความสามารถด้านภาษาอังกฤษ แต่หลักการทั่วไปคือ ปริญญาตรีสาขาใดก็ได้ เพื่อนร่วมรุ่นของผมจบมาหลากหลายสาขา ตั้งแต่สัตวแพทย์ วิศวกรรม สถาปัตยกรรม นิเทศศาสตร์ ฯลฯ ขั้นตอนการสอบคัดเลือก (ปี 1992) การสอบแบ่งเป็น 5 ขั้นตอนหลัก ดังนี้ ประสบการณ์ของผม ตอนสอบสัมภาษณ์ในขั้นตอนที่ 4 ผมไม่มีความมั่นใจเลย เพราะไม่เคยรู้เรื่องเครื่องบินมาก่อน กัปตันถามเกี่ยวกับเครื่องบิน ผมตอบไม่ถูก แต่โชคดีที่สามารถอธิบายเรื่อง ทิศทางและการอ่านแผนที่ ได้อย่างมั่นใจ ซึ่งตรงกับการวัด Spatial Orientation ของนักบิน การสอบรอบสุดท้ายถือเป็น ด่านหิน สำหรับทุกคน แต่ผมกลับสนุกมาก เพราะได้เรียนรู้ว่าอาชีพนักบินนั้นมีมิติให้ศึกษามากมาย จากกว่าพันคนที่สมัคร รอบสุดท้ายมีผู้ผ่านเพียง 14 คน ใคร ๆ ก็บินได้จริงหรือ? คำตอบสั้น ๆ คือ ไม่ใช่ทุกคนแม้ทุกคนจะมีความฝัน แต่การเป็นนักบินต้องผ่าน การคัดเลือกเข้มข้นหลายชั้น ทั้งด้านร่างกาย ความรู้ ความสามารถเฉพาะด้าน และทัศนคติ…
-
30 ปีบนเส้นทางนักบิน : จากวันปล่อยเดี่ยวที่หัวหิน สู่การเป็นกัปตัน
กว่า 30 ปีมาแล้วที่ผมก้าวเข้าสู่เส้นทางนักบิน อาชีพที่เริ่มต้นจากความฝันในวัยหนุ่ม สู่ความจริงที่เต็มไปด้วยการเรียนรู้ การทดสอบ และการเดินทางทั้งใกล้และไกลไปทั่วโลก จุดเริ่มต้น : วันปล่อยเดี่ยวที่หัวหิน ผมเริ่มเรียนการบินที่ ศูนย์ฝึกการบินพลเรือน หัวหิน ด้วยทุน Student Pilot Scholarship ใช้เวลาหนึ่งปีเต็ม ๆ อยู่กินนอนและเรียนกับเพื่อนร่วมรุ่นที่นั่น ภาคพื้น (Ground School) เราเรียนพื้นฐานทุกอย่างของการบิน—Meteorology, Navigation, Aerodynamics, Power Plants, Radio Communication ฯลฯภาคบิน (Flight Training) เริ่มจากเครื่องบินใบพัดเครื่องยนต์เดียว ก่อนขยับไปเครื่องยนต์คู่ ฝึกบินกลางวัน กลางคืน และ Instrument Flying ที่ต้องอาศัยเครื่องวัดนำร่องเพียงอย่างเดียว และวันที่น่าจดจำที่สุดสำหรับนักบินฝึกหัดทุกคนคือวัน “ปล่อยเดี่ยว” วันที่ครูอนุญาตให้บินคนเดียวครั้งแรก—ตื่นเต้นสุด ๆ และเป็นเหมือนพิธีการก้าวเข้าสู่โลกของนักบินอย่างแท้จริง จากนักบินฝึกหัดสู่ Co-Pilot เมื่อเรียนจบ ผมได้รับ Commercial Pilot License (CPL) ที่ต้องมีชั่วโมงบินอย่างน้อย…
-
ใคร ๆ ก็บินได้ จริงหรือ?
(Insight จากห้องนักบิน โดย Capt. Sopon) ในช่วง 20-30 ปีที่ผ่านมา การบินพาณิชย์พัฒนาก้าวกระโดด เทคโนโลยีมากมายถูกออกแบบมาเพื่อทำให้ การบินง่ายขึ้น ปลอดภัยขึ้น และประหยัดขึ้น จนหลายคนอาจเผลอคิดว่า “ใคร ๆ ก็บินได้” เทคโนโลยีที่ทำให้การบินง่ายขึ้น วันนี้ เรามีแม้กระทั่ง อากาศยานไร้คนขับ (Drone) ที่สามารถบินได้โดยไม่ต้องมีนักบินนั่งอยู่บนเครื่อง ยักษ์ใหญ่อย่าง Amazon เริ่มใช้ Drone ขนส่งสินค้า และในอนาคตอาจมี eVTOL หรือ Air Taxi บินรับส่งผู้โดยสารในเมืองใหญ่ แต่…การบินไม่ใช่เกมคอนโซล แม้เทคโนโลยีจะล้ำหน้าแค่ไหน การบินก็ไม่เหมือนกับการขับรถหรือรถไฟที่สามารถจอดข้างทางได้ หากเกิดเหตุขัดข้อง นักบินคือคนที่ต้องแก้ไขสถานการณ์วินาทีชีวิต กรณีที่นักบินหมดสติ หรือเครื่องยนต์ขัดข้องระหว่างวิ่งขึ้น นักบินที่เหลือต้องตัดสินใจภายในไม่กี่วินาทีว่าจะ “หยุดหรือบินต่อ” และการตัดสินใจครั้งนั้นคือเส้นแบ่งระหว่างความปลอดภัยกับหายนะ ทำไมยังต้องมีนักบินสองคน ในสถานการณ์ปกติ ระบบอัตโนมัติช่วยให้ใคร ๆ ก็บินได้ แต่ในสถานการณ์ไม่ปกติ — เช่น ระบบขัดข้องหลายจุดพร้อมกัน — ไม่มีอะไรแทนที่…
-
Aircraft New Technology
เทคโนโลยีใหม่ในอากาศยาน บทนำ การบินถือเป็นอุตสาหกรรมที่ผสมผสานระหว่างศาสตร์และศิลป์ของวิศวกรรม เทคโนโลยี และการจัดการอย่างซับซ้อน ตลอดกว่าศตวรรษที่ผ่านมา เทคโนโลยีการบินได้ก้าวหน้าอย่างไม่หยุดยั้ง จากยุคเครื่องบินไม้ผ้าใบ มาสู่เครื่องบินเจ็ตความเร็วสูง และในปัจจุบันกำลังเข้าสู่ยุคของความยั่งยืนและระบบดิจิทัล เทคโนโลยีใหม่ไม่เพียงแต่ทำให้การเดินทางปลอดภัยและสะดวกสบายขึ้น แต่ยังตอบโจทย์ความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมและต้นทุนการดำเนินงานที่สายการบินทั่วโลกต้องเผชิญ เทคโนโลยีสำคัญที่น่าจับตามอง 1. Sustainable Aviation Fuel (SAF)เชื้อเพลิงการบินที่ผลิตจากแหล่งพลังงานทดแทน เช่น พืชพลังงาน ของเสียอินทรีย์ หรือแม้กระทั่งน้ำมันใช้แล้ว SAF สามารถลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ถึง 80% เมื่อเทียบกับ Jet A-1 เชื้อเพลิงแบบดั้งเดิม ปัจจุบันสายการบินใหญ่ ๆ เริ่มทยอยนำมาใช้มากขึ้น 2. More Electric Aircraft (MEA)แนวคิดการแทนที่ระบบไฮดรอลิกและนิวเมติกด้วยระบบไฟฟ้า เช่น ปั๊มไฮดรอลิกไฟฟ้า ระบบเบรกไฟฟ้า หรือแม้กระทั่งเครื่องยนต์เสริมพลังงานไฟฟ้า (Electric Taxiing) สิ่งนี้ช่วยลดน้ำหนัก ลดการซ่อมบำรุง และเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน 3. Composite Materialsโครงสร้างเครื่องบินยุคใหม่ เช่น Boeing 787 และ Airbus A350…
-
ทำไมขึ้นเครื่องบินแล้ว “หูอื้อ” หรือ “ปวดหู”
เพื่อนท่านหนึ่งเล่าให้ฟังว่า เวลาขึ้นเครื่องบินจากดอนเมืองไปอุดรฯ ช่วงเครื่องขึ้นรู้สึกหูอื้ออยู่สักพักแล้วหาย แต่ระหว่างทางกลับมีอาการหูอื้อและบางครั้งปวดแก้วหู จนกระทั่งเครื่องลงก็ยังไม่หาย ต้องใช้เวลาหลายชั่วโมงหลังถึงบ้านอาการจึงดีขึ้น ทั้งที่ปกติเคยบินก็ไม่เคยมีอาการรุนแรงแบบนี้ เกิดจากอะไร? อาการหูอื้อบนเครื่องบิน เกิดจาก ความดันอากาศระหว่างห้องโดยสารกับหูชั้นกลางไม่สมดุล กรณีที่เป็นรุนแรง เช่น ปวดมากหรือหูดับนาน ๆ อาจเรียกว่า Airplane Ear (Barotrauma) ซึ่งถ้าหนักอาจทำให้เยื่อแก้วหูบาดเจ็บหรือฉีกขาดได้ วิธีช่วยบรรเทาอาการ เมื่อใดควรไปพบแพทย์ ทำไมบางคนเป็น บางคนไม่เป็น? ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและสุขภาพขณะนั้น เช่น ✈️ ในมุมของนักบิน ผมอยากให้ผู้โดยสารทุกท่านทราบว่า อาการหูอื้อบนเครื่องบินถือเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ แต่ถ้าหนักผิดปกติ ควรใส่ใจและปรึกษาแพทย์ เพราะหูคืออวัยวะสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการทรงตัวและการรับเสียง การดูแลให้พร้อมก่อนการเดินทาง จะช่วยให้การบินสบายและปลอดภัยยิ่งขึ้นครับ Why Do We Experience “Ear Block” or Ear Pain on Airplanes? A friend once asked me why, during a short…
-
สิ่งที่ผู้สัมภาษณ์นักบินต้องการเห็น
กระบวนการสอบคัดเลือกนักบิน โดยเฉพาะในกรณีของการบินไทย มีขั้นตอนที่แตกต่างจากสายการบินอื่นในบางประเด็น ขั้นตอนสุดท้ายคือ การประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาการบิน ซึ่งการบินไทยเลือกใช้ผู้เชี่ยวชาญจากแถบสแกนดิเนเวีย ผู้ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลและมีประสบการณ์ยาวนานในการคัดเลือกนักบิน ขั้นตอนนี้เป็นที่รู้จักกันอย่างไม่เป็นทางการว่า “การสอบกับ Professor” อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมีผู้สมัครจำนวนมากในแต่ละปี การให้ทุกคนเข้าสอบกับ Professor ทันทีหลังการตรวจสุขภาพจะก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายสูงอย่างมาก จึงมีความจำเป็นต้องมีกระบวนการ “คัดออก” ก่อน เพื่อกลั่นกรองผู้สมัครที่มีโอกาสผ่านเกณฑ์น้อยที่สุด ในขั้นตอนนี้ กัปตันของการบินไทยจะเป็นผู้สัมภาษณ์ แม้จะไม่ได้เป็นนักจิตวิทยามืออาชีพ แต่ก็สามารถช่วยคัดกรองผู้สมัครได้ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ดี การประเมินโดยกัปตันไม่สามารถสะท้อนความสามารถของผู้สมัครได้ครบถ้วนทั้งหมด ผู้สมัครบางรายอาจมีคุณสมบัติที่ดี แต่ถูกมองข้ามเพราะวันนั้นไม่สามารถแสดงศักยภาพได้เต็มที่ ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่ไม่ผ่านรอบดังกล่าวจึงได้รับสิทธิ์ในการสมัครและเข้าสอบใหม่อีกครั้ง เพื่อให้การคัดเลือกมีความแม่นยำมากขึ้น กัปตันผู้ทำหน้าที่สัมภาษณ์จึงได้รับการอบรมจาก Professor โดยตรง เพื่อเรียนรู้หลักการประเมินบุคลิกภาพและคุณสมบัติพื้นฐานของผู้สมัคร ข้อแนะนำสำคัญที่ได้จากการอบรมคือ ผู้สมัครควร “แสดงตัวตนที่แท้จริง” ออกมาในการสัมภาษณ์ สิ่งนี้ไม่ได้หมายความว่าผู้สมัครต้องเสแสร้งเพื่อสร้างความประทับใจ เพราะหากกล่าวสิ่งที่ไม่ตรงกับความจริง ย่อมส่งผลเสียในภายหลัง ยกตัวอย่างเช่น หากถูกถามว่าเล่นดนตรีอะไรได้ และผู้สมัครตอบว่า “เล่นกีตาร์” ทั้งที่เล่นไม่เป็น อาจเกิดสถานการณ์ที่กรรมการหยิบกีตาร์ขึ้นมาขอให้ลองเล่น ซึ่งจะกลายเป็นการเปิดเผยความไม่จริงใจของผู้สมัครทันที นอกจากนี้ การกล่าวอ้างว่ามีทักษะที่ตนไม่เคยฝึกฝน เช่น “เล่นกลองเป็น” ก็อาจสะท้อนถึงความไม่พร้อมในการทำงานที่ต้องใช้การประสานประสาทสัมผัสหลายด้าน ซึ่งจะถูกตรวจสอบซ้ำในการทดสอบถัดไปอยู่แล้ว ดังนั้น…