InsightFlying.com
by Captain Sopon Phikanesuan
Business email: admin@insightflying.com
Support Us
การบินพาณิชย์ทุกเที่ยวบินถูกวางแผนมาอย่างละเอียด ทั้งเส้นทาง อากาศ เชื้อเพลิง และกฎด้านเวลา แต่ความจริงคือสภาพแวดล้อมของการบินมีปัจจัยที่เปลี่ยนได้ตลอดเวลา บางครั้ง “แผนเดิม” อาจไม่ใช่แผนที่ปลอดภัยที่สุดในปัจจุบันอีกต่อไป และนั่นคือเหตุผลที่นักบินต้องตัดสินใจ Diversion หรือการเปลี่ยนสนามบินไปลงที่อื่น
หลายคนอาจคิดว่า Diversion คือ “ความผิดพลาด” หรือ “นักบินพาไปลงผิดที่”
แต่ในความเป็นจริง Diversion คือ การตัดสินใจที่เป็นมืออาชีพที่สุด เพราะเกิดจากการประเมินความเสี่ยงอย่างรอบด้านเพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้โดยสารและลูกเรือ
บทความนี้จะอธิบายครบทุกแง่มุม ตั้งแต่สาเหตุ ขั้นตอน ผลกระทบ ไปจนถึงข้อจำกัดด้านกฎหมายที่หลายคนไม่เคยรู้มาก่อน
1) ทำไมเครื่องบินต้อง Diversion?
สาเหตุสามารถแบ่งออกเป็น 5 กลุ่มใหญ่ ซึ่งครอบคลุมแทบทุกสถานการณ์ที่นักบินเจอในสนามจริง
1.1 สภาพอากาศ (Weather)
เป็นเหตุผลอันดับหนึ่งของ Diversion
- ทัศนวิสัยต่ำกว่าค่า minima
- ลมขวางสูงเกิน crosswind limit
- พายุฝนฟ้าคะนองปิดสนาม
- หมอกหนา / หิมะ / น้ำแข็งรันเวย์
- Wind shear, Microburst, Severe turbulence
แม้เทคโนโลยีจะก้าวหน้า แต่ “ธรรมชาติ” คือปัจจัยที่คาดเดาไม่ได้ที่สุด ถ้าสนามไม่ปลอดภัย นักบิน ห้ามลง แม้จะเหลือแค่ไม่กี่นาทีจะถึงสนามปลายทางก็ตาม
1.2 เครื่องบินขัดข้อง (Technical Issues)
ความขัดข้องบางอย่างอนุญาตให้บินต่อ แต่บางอย่างต้องลงทันที
- ปัญหา Pressurization
- ระบบ Hydraulics / Electrical บางตัวเสีย
- Fuel leak
- Flap/Slat ไม่ทำงาน
- Nose gear steering มีปัญหา
Failure ที่กระทบต่อความสามารถในการควบคุม/ลงจอด ไม่มีทางเลือกอื่นนอกจาก Diversion
1.3 เหตุฉุกเฉินทางแพทย์ (Medical Emergency)
ชีวิตคนสำคัญที่สุด
- ผู้โดยสารหมดสติ
- หัวใจหยุดเต้น / Stroke
- โรคหัวใจกำเริบ
- อาการแพ้รุนแรง
กัปตันรับคำปรึกษาทางการแพทย์จาก MedLink/บริษัท และตัดสินใจเลือกสนามที่ใกล้ที่สุดที่มีการแพทย์รองรับ
1.4 ความปลอดภัยและความมั่นคง (Security Issues)
เช่น
- ผู้โดยสารก่อกวนรุนแรง
- การขู่วางระเบิด
- Unlawful interference
ทุกอย่างที่กระทบต่อความปลอดภัยของผู้โดยสารและลูกเรือถือเป็นเหตุให้ต้องเปลี่ยนเส้นทางบินทันที
1.5 เชื้อเพลิง (Fuel-related)
แม้จะวางแผน Fuel อย่างดี แต่ก็มีเหตุการณ์ที่ทำให้ต้อง Diversion เช่น
- ถือรอ (Holding) นานกว่าที่คาด
- สนามปลายทางปิดฉุกเฉิน
- Traffic หนาแน่น
- Limited approach spacing
กฎชัดเจนมากว่า ห้ามให้ Final Reserve Fuel เหลือน้อยกว่าเกณฑ์ที่กำหนด
––––––––––––––––––––––––––
2) นักบินต้องทำอะไรเมื่อจำเป็นต้อง Diversion?
เบื้องหลังการตัดสินใจมี “การประเมินหลายปัจจัย” ไม่ใช่แค่หันหัวเครื่องไปสนามใหม่เฉยๆ
2.1 ประเมินสถานการณ์และความเสี่ยง
กัปตันและ FO จะ
- ตรวจวัดสภาพอากาศปัจจุบันและคาดการณ์
- เช็ค NOTAM และสภาพรันเวย์
- ประเมินภูเขา/ภูมิประเทศรอบสนามใหม่
- คำนวณ Fuel ใหม่ด้วย actual remaining fuel
- ติดต่อบริษัท (OCC/Dispatcher) ถ้าทำได้
2.2 เลือกสนามที่เหมาะสมที่สุด
สนามที่ “ใกล้ที่สุด” อาจไม่ใช่สนามที่ “ปลอดภัยที่สุด”
ปัจจัยที่ต้องพิจารณา:
- ความยาวรันเวย์เหมาะกับน้ำหนักเครื่องไหม
- มีไฟล์ทแพทย์/บริการฉุกเฉินหรือไม่
- มี maintenance support หรือไม่
- มี immigration/customs หรือไม่ (สำหรับบินระหว่างประเทศ)
- Curfew ของสนามบิน
2.3 ติดต่อ ATC
- ขออนุญาตเปลี่ยนเส้นทาง
- แจ้งเหตุถ้าจำเป็น (PAN/MAYDAY)
- ขอ vector เข้า approach
- ประสานความช่วยเหลือที่พื้น
2.4 สื่อสารกับผู้โดยสารและ Cabin Crew
กัปตันต้องสื่อสารให้ชัดเจน สุภาพ และสร้างความเชื่อมั่น
- แจ้งเหตุผล
- แจ้งเวลาที่คาดว่าจะถึง
- คำสั่ง Cabin secure
- เตรียมรับ emergency service ถ้าเป็น medical/technical
––––––––––––––––––––––––––
3) ผลกระทบต่อผู้โดยสาร
ผลกระทบขึ้นอยู่กับสาเหตุของ Diversion:
• ดีเลย์ยาว
• พลาดเที่ยวบินต่อ
• ต้องรออยู่บนเครื่องหลายชั่วโมง
• ต้องลงค้างคืน (ถ้า crew duty time ไม่พอ)
• อาจต้องเปลี่ยนเครื่องบิน
• กระเป๋าอาจไม่มาด้วยทันที
บางกรณีสายการบินต้อง
- จัดอาหาร/น้ำ
- จัดโรงแรม
- เปลี่ยนเที่ยวบิน (Re-book)
ขึ้นอยู่กับกฎหมายของประเทศ เช่น EU261
––––––––––––––––––––––––––
4) หลังจาก Diversion แล้ว “เกิดอะไรขึ้นต่อ”?
นี่คือส่วนที่คนทั่วไปไม่ค่อยรู้
4.1 ถ้าเป็น Medical
- ส่งผู้ป่วยให้ทีมแพทย์
- ถ้าไม่มี maintenance needed → เติมน้ำมัน → บินต่อได้
แต่ขึ้นกับ duty time ของนักบินด้วย
4.2 ถ้าเป็น Technical
- Ground engineer ตรวจ
- ถ้าซ่อมง่าย → บินต่อ
- ถ้าซ่อมไม่ได้ → เครื่องต้องจอด
- อาจต้องส่งช่างจากเมืองอื่นมาซ่อม (ใช้เวลา 4–24 ชม.)
4.3 ถ้าเป็น Weather
- รอจนกว่าสภาพสนามปลายทางจะดีขึ้น
- หรือยกเลิกไฟลท์
- หรือบินกลับต้นทางถ้า duty time ยังเหลือ
––––––––––––––––––––––––––
5) Pilot Fatigue & Flight Time Limitation (FTL): ตัวกำหนดสำคัญที่สุดหลัง Diversion
หลายคนงงว่าทำไม “เครื่องพร้อม” แต่ “นักบินบินต่อไม่ได้”
5.1 นักบินมี “เวลา” ที่บินได้ตามกฎหมาย
FTL จำกัดทั้ง
- Flight Duty Period (FDP)
- Rest requirements
- Flight time ต่อวัน/สัปดาห์/เดือน
- WOCL (Window of Circadian Low)
- Fatigue risk assessment
ถ้าเกินแม้แต่นาทีเดียว ถือว่า “ผิดกฎหมาย”
5.2 Diversion มักกินเวลา FDP
เพราะมี
- Holding
- วนหลบพายุ
- Approach ใหม่
- Taxi ยาว
- เครื่องรอจอด
- ผู้โดยสารลง/ขึ้นใหม่
FDP ที่เหลืออาจไม่พอสำหรับ “บินต่อไปยังปลายทาง”
5.3 Fatigue Declaration
กัปตันสามารถประกาศว่า
“ไม่สามารถปฏิบัติการบินต่อได้ เพราะมีความเสี่ยงด้านความเหนื่อยล้า (Fatigue Risk)”
คำประกาศนี้ใช้ได้ทันทีโดยไม่ต้องโต้แย้ง เพราะ fatigue ส่งผลต่อ judgement, memory, situational awareness, reaction time
ถ้ากัปตัน declare fatigue → เครื่องต้องจอด และต้องจัด crew ใหม่
5.4 ต้องพักหรือค้างคืน (Layover)
ถ้า FDP เหลือไม่พอ
- นักบินต้องพักตามกฎขั้นต่ำ เช่น 10–12 ชม.
- ผู้โดยสารต้องรอ crew ใหม่
- หรือรอการวางแผนไฟลท์ใหม่ในวันรุ่งขึ้น
นี่คือเหตุผลว่า ทำไมถึงมีผู้โดยสารถามว่า
“ทำไมไม่บินกลับต้นทางตอนนี้เลย? ก็ใกล้แค่นี้เอง”
คำตอบคือ
กฎหมายไม่ให้บิน
แม้สถานการณ์พร้อมทุกอย่างยกเว้น “เวลา” ของนักบิน
––––––––––––––––––––––––––
6) แล้วจะบินกลับได้ไหม? (Return-to-Origin)
ทำได้ ถ้าทุกเงื่อนไขพร้อม:
- เชื้อเพลิงพอ
- อากาศดี
- ไม่มี curfew
- ไม่มีปัญหาด้านเทคนิค
- และที่สำคัญที่สุด… FDP ยังเหลือ
ถ้าเวลาไม่พอ = บินไม่ได้
ต้องพัก และรอไฟลท์ใหม่
––––––––––––––––––––––––––
✈️ สรุป: Diversion ไม่ใช่ปัญหา แต่คือ “การตัดสินใจเพื่อป้องกันปัญหา”
Diversion เป็นตัวอย่างของการที่นักบินต้อง
✔ ประเมินข้อมูลอย่างแม่นยำ
✔ เน้นความปลอดภัยสูงสุดเหนือทุกสิ่ง
✔ ตัดสินใจแบบมืออาชีพภายใต้ความกดดัน
✔ ทำงานร่วมกับ ATC, OCC, Cabin, Ground team
✔ ปฏิบัติตามกฎหมาย FTL และ fatigue risk อย่างเคร่งครัด
ในมุมกัปตัน การเปลี่ยนเส้นทางบินอาจไม่ใช่สิ่งที่อยากทำ แต่เป็นสิ่งที่ จำเป็นต้องทำ เพื่อให้ทุกคนบนเครื่องถึงจุดหมายได้อย่างปลอดภัยที่สุด
|
|
✈️ Diversion: Why Flights Change Their Destination, What Pilots Do, and What Happens Next
Every commercial flight is planned in detail—route, weather, fuel, alternates, and crew duty limits. But aviation lives in a dynamic environment. Conditions can change rapidly, and sometimes the original flight plan is no longer the safest option.
This is when pilots must decide to divert—to land at an airport different from the intended destination.
Many passengers think diversion means “something went wrong” or “the pilot landed at the wrong airport.”
In reality, diversion is a highly professional decision, made after evaluating multiple safety factors to protect everyone onboard.
This article explains:
• why diversions happen
• what pilots and operations teams do behind the scenes
• impacts on passengers
• and the crucial role of fatigue management and FTL (Flight Time Limitations)
––––––––––––––––––––––––––
1) Why Do Aircraft Need to Divert?
Diversions typically fall into five major categories.
1.1 Weather
The most common reason.
Aircraft cannot land if the conditions fall below safe limits:
- visibility below minima
- crosswind exceeding limits
- thunderstorms blocking the approach
- fog, snow, ice
- wind shear or microburst
- severe turbulence near the airport
When the environment isn’t safe, pilots are prohibited from landing, no matter how close they are.
1.2 Technical Issues
Some failures are manageable under MEL, but some require immediate landing. Examples:
- pressurization problems
- hydraulic or electrical failures
- fuel leak
- flap/slat issues
- landing gear or steering malfunctions
- engine-related abnormalities
Anything that affects aircraft controllability or landing capability may require diversion.
1.3 Medical Emergencies
Human life takes priority.
Diversions occur for:
- cardiac arrest
- stroke
- unconscious passenger
- severe allergic reactions
- uncontrolled bleeding
- critical medical symptoms
The captain consults medical support (MedLink or airline doctor) and chooses the safest airport with medical capability.
1.4 Security and Safety Issues
Such as:
- violent or unruly passengers
- bomb threat
- unlawful interference
- suspicious items or actions
All events affecting onboard safety justify diversion.
1.5 Fuel-Related
Even with precise planning, real conditions sometimes demand more fuel:
- extended holding
- unexpected traffic
- runway closures
- weather deterioration
- unfavorable winds
Regulations strictly require maintaining Final Reserve Fuel. If fuel falls below certain thresholds → diversion is mandatory.
––––––––––––––––––––––––––
2) What Do Pilots Do When They Decide to Divert?
A diversion involves more than “turning the aircraft to another airport.”
2.1 Situation and Risk Assessment
Captain and FO evaluate:
- weather at destination and alternates
- NOTAMs and runway conditions
- terrain and obstacles
- remaining fuel vs. required fuel
- operational restrictions
- communication with OCC/dispatcher (if available)
2.2 Selecting the Most Suitable Airport
The “nearest airport” isn’t always the “safest.” Pilots consider:
- runway length vs aircraft weight
- terrain and approach type
- medical or emergency services availability
- maintenance support
- customs/immigration (for international flights)
- airport curfew regulations
- weather trends
2.3 Communication with ATC
Pilots must:
- notify ATC of diversion
- declare PAN or MAYDAY if necessary
- request vectors
- coordinate emergency services on arrival
2.4 Communication With Passengers and Cabin Crew
Professional cockpit communication must be calm, precise, and reassuring.
Pilots brief:
- reason for the diversion
- estimated time
- cabin preparation (cabin secure)
- what to expect on landing
––––––––––––––––––––––––––
3) Impact on Passengers
Diversions often cause:
- extended delays
- missed connections
- long waits onboard before disembarking
- overnight stays (if crew duty time expires)
- aircraft changes
- baggage delays
Airlines may provide:
- meals
- hotel rooms
- rebooking
depending on regulations (e.g., EU261).
––––––––––––––––––––––––––
4) What Happens After the Aircraft Lands at the Diversion Airport?
This depends entirely on the reason for diverting.
4.1 Medical Diversions
- paramedics board the aircraft
- the affected passenger is transferred
- if the aircraft is serviceable and crew duty time remains → refuel and continue
4.2 Technical Diversions
- engineers inspect the aircraft
- if repairable → aircraft continues
- if not → aircraft is grounded
- airline may need to fly engineers or parts from another city (can take hours)
4.3 Weather Diversions
Pilots may:
- wait for weather improvement
- return to origin
- cancel flight and re-accommodate passengers
––––––––––––––––––––––––––
5) Pilot Fatigue & Flight Time Limitations (FTL): The Hidden Factor Few Passengers Know About
This is one of the most important aspects that determines what happens after diversion.
5.1 Pilots Are Legally Restricted by FTL
Flight and duty time are regulated for safety.
FTL governs:
- Flight Duty Period (FDP)
- minimum rest
- maximum flight hours per day/week/month/year
- circadian rhythm considerations (WOCL)
- fatigue risk assessment
Even one extra minute beyond FDP violates the law.
5.2 Diversions Often Consume FDP
Diversion adds:
- holding
- re-routing
- extended approach
- taxi time
- communication delays
- passenger disembarkation, refuelling, rebriefing
After all of this, there may not be enough duty time left for the crew to continue to the destination.
5.3 Fatigue Declaration
The captain can legally declare:
“I am fatigued and unsafe to operate further.”
This is a protected decision.
Once the captain declares fatigue → the aircraft cannot continue.
5.4 Mandatory Rest / Overnight
If the crew’s FDP expires:
- pilots must take mandatory rest (10–12 hours or as per regulations)
- passengers must wait for a new set of crew
- flight may be rescheduled for the next day
This is why passengers sometimes ask:
“Why can’t we just take off now? The airport is nearby.”
Because:
Legally, pilots cannot fly.
––––––––––––––––––––––––––
6) Can the Aircraft Fly Back to the Origin?
Yes — but only if all of the following are true:
- fuel is sufficient
- weather is suitable
- no curfew restrictions
- aircraft is fully serviceable
- crew duty time (FDP) is still within legal limits
If any condition fails → the flight must stay on the ground.
––––––––––––––––––––––––––
✈️ Conclusion: Diversion Is Not a Failure — It Is a Safety Decision
Diversion demonstrates the highest level of airmanship:
✔ professional judgement under pressure
✔ prioritizing safety over convenience
✔ compliance with strict FTL laws
✔ teamwork across ATC, OCC, cabin, and ground
✔ protecting lives onboard above all else
While passengers may experience inconvenience, Diversion ensures the safest possible outcome.
หนังสือการบิน ทางลัดสู่ความเข้าใจที่นำไปใช้งานจริง
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
Airworthiness Directive (AD) คืออะไร? ทำไมสำคัญมากในความปลอดภัยการบิน -
✈️ เหตุฉุกเฉินด้านความปลอดภัย: ทำไม EASA ออกคำสั่งเปลี่ยน ELAC บน Airbus A320-Series แบบเร่งด่วน -
Judgement vs. Decision-Making: ความต่างที่ดูเล็กน้อย…แต่สร้างผลลัพธ์ใหญ่ในงานการบิน -
Diversion: การตัดสินใจเปลี่ยนเส้นทางบิน และสิ่งที่เกิดขึ้นเบื้องหลัง -
Unstable Approach คืออะไร
ขายดีที่สุด
|
|
|
