เครื่องดับเพลิงและฮู้ดกันควัน: ด่านป้องกันไฟไหม้บนท้องฟ้า
The Risk of Fire Onboard
Fire is one of the most serious emergencies on an aircraft. Even a small flame can become life-threatening due to the confined space and limited ventilation. Because of this, every aircraft is equipped with multiple fire extinguishers and protective breathing equipment (PBE), also known as smoke hoods, to help cabin crew respond quickly and effectively.
ไฟไหม้บนเครื่องบิน ถือเป็นหนึ่งในสถานการณ์ฉุกเฉินที่อันตรายที่สุด เพราะแม้เพียงเปลวไฟเล็กน้อยก็สามารถลุกลามได้รวดเร็วในพื้นที่จำกัดและมีอากาศหมุนเวียนน้อย ดังนั้นเครื่องบินทุกลำจึงต้องติดตั้ง เครื่องดับเพลิง (Fire Extinguishers) และ อุปกรณ์ช่วยหายใจป้องกันควัน (Smoke Hood หรือ PBE – Protective Breathing Equipment) เพื่อให้ลูกเรือสามารถรับมือกับเหตุได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย
Fire Extinguishers on Aircraft
Aircraft fire extinguishers are specialized and lightweight. They are designed to tackle different classes of fire, depending on the source:
- Halon extinguishers are the most common, effective for electrical and flammable liquid fires.
- Water extinguishers are used for solid combustibles, such as paper or fabric.
- Carbon dioxide (CO₂) extinguishers may be found in some aircraft for specific equipment fires.
เครื่องดับเพลิงบนอากาศยาน เป็นอุปกรณ์เฉพาะทางที่มีน้ำหนักเบาและออกแบบให้เหมาะกับการใช้งานในพื้นที่จำกัด โดยแต่ละชนิดเหมาะกับไฟประเภทต่าง ๆ ดังนี้:
- เครื่องดับเพลิงชนิด Halon เป็นชนิดที่พบมากที่สุด ใช้ดับไฟจากระบบไฟฟ้าหรือของเหลวไวไฟ
- เครื่องดับเพลิงชนิดน้ำ (Water Extinguisher) ใช้กับไฟที่เกิดจากวัสดุแข็ง เช่น กระดาษ ผ้า หรือพลาสติก
- เครื่องดับเพลิงชนิดคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) พบในบางรุ่นของเครื่องบิน ใช้ดับไฟเฉพาะจุดหรืออุปกรณ์บางประเภท
How to Use a Fire Extinguisher
Cabin crew are trained to remember the PASS technique:
- P – Pull the pin.
- A – Aim at the base of the fire.
- S – Squeeze the handle.
- S – Sweep from side to side.
ลูกเรือจะได้รับการฝึกฝนให้ใช้หลักการจำง่าย ๆ ที่เรียกว่า PASS
- P – ดึงสลักออก (Pull the pin)
- A – เล็งไปที่ฐานของเปลวไฟ (Aim at the base)
- S – บีบด้ามจับเพื่อปล่อยสารดับเพลิง (Squeeze the handle)
- S – กวาดหัวฉีดไปมาจนไฟดับ (Sweep side to side)
Smoke Hoods or PBE (Protective Breathing Equipment)
A Smoke Hood or PBE is a self-contained breathing device that provides oxygen or filtered air for a short duration — typically 15 to 20 minutes — allowing crew members to fight a fire or move through a smoke-filled cabin safely.
ฮู้ดกันควัน หรือ PBE (Protective Breathing Equipment) เป็นอุปกรณ์สวมศีรษะที่ช่วยให้หายใจได้อย่างปลอดภัยในสภาพที่มีควันหนาแน่น โดยจะให้ออกซิเจนหรือกรองอากาศสะอาดได้ต่อเนื่องประมาณ 15–20 นาที ช่วยให้ลูกเรือสามารถดับไฟหรือเคลื่อนย้ายภายในห้องโดยสารที่มีควันได้อย่างปลอดภัย
How the Smoke Hood Works
When activated, the smoke hood seals around the head and neck, creating a protective environment. Depending on its type:
- Some units use a chemical oxygen generator to supply fresh oxygen.
- Others use filters that remove smoke and toxic gases such as carbon monoxide.
The hood also provides eye protection and clear visibility, which is vital in smoke-filled conditions.
เมื่อเปิดใช้งาน ฮู้ดจะปิดรอบศีรษะและลำคอเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมปลอดภัย ภายในจะทำงานแตกต่างกันไปตามประเภท:
- แบบหนึ่งจะใช้งาน เครื่องสร้างออกซิเจนทางเคมี เพื่อจ่ายออกซิเจนใหม่
- อีกแบบหนึ่งจะมี ตัวกรอง (Filter) สำหรับกรองควันและก๊าซพิษ เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์
ฮู้ดยังช่วย ป้องกันดวงตา และ ให้การมองเห็นที่ชัดเจน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมากในสภาพที่มีควันหนาทึบ
Crew Training and Response
Cabin crew receive specialized training to locate and extinguish fires quickly — especially in concealed areas like lavatories, galleys, or overhead bins. When a fire is detected, teamwork is essential: one crew member fights the fire, another assists with communication and coordination, and others prepare passengers for potential evacuation.
ลูกเรือได้รับการฝึกอบรมเฉพาะทางในการค้นหาและดับไฟให้ได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะไฟที่เกิดในจุดอับ เช่น ห้องน้ำ ห้องครัวบนเครื่อง หรือช่องเก็บของเหนือศีรษะ เมื่อพบเหตุเพลิงไหม้ ลูกเรือจะทำงานเป็นทีมอย่างมีระบบ โดยมีผู้ดับไฟ ผู้ช่วยประสานงาน และผู้เตรียมความพร้อมผู้โดยสารสำหรับการอพยพหากจำเป็น
Safety Culture and Passenger Awareness
While passengers are not expected to operate these devices, understanding their presence and purpose is important. Every piece of safety equipment on board exists to protect life — and a calm, cooperative attitude from passengers during any emergency can significantly enhance safety outcomes.
แม้ผู้โดยสารจะไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์เหล่านี้ด้วยตนเอง แต่การรู้ว่ามีอุปกรณ์อะไรอยู่บนเครื่องและมีไว้เพื่ออะไรเป็นสิ่งสำคัญ ทุกชิ้นของอุปกรณ์ความปลอดภัยถูกออกแบบมาเพื่อปกป้องชีวิตของทุกคนบนเครื่อง การตั้งสติและให้ความร่วมมือกับลูกเรือในภาวะฉุกเฉินจะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาความปลอดภัยได้อย่างมาก
In Summary
Fire extinguishers and smoke hoods represent the frontline defense against one of aviation’s most dangerous threats — onboard fire. They embody preparation, training, and readiness. In the air, there’s no fire department to call; the safety of everyone depends on well-trained crew, reliable equipment, and calm cooperation.
โดยสรุป เครื่องดับเพลิงและฮู้ดกันควันคือแนวป้องกันด่านแรกต่อภัยร้ายแรงที่สุดอย่าง “ไฟไหม้บนเครื่องบิน” อุปกรณ์เหล่านี้สะท้อนถึงความพร้อมและการฝึกฝนที่เข้มงวดของลูกเรือ บนท้องฟ้าไม่มีหน่วยดับเพลิงให้เรียกได้ในทันที — ความปลอดภัยของทุกชีวิตจึงขึ้นอยู่กับความชำนาญของลูกเรือ ความพร้อมของอุปกรณ์ และความร่วมมือจากผู้โดยสารทุกคน
