30 ปีบนเส้นทางนักบิน : จากวันปล่อยเดี่ยวที่หัวหิน สู่การเป็นกัปตัน

August 30, 2025

กว่า 30 ปีมาแล้วที่ผมก้าวเข้าสู่เส้นทางนักบิน อาชีพที่เริ่มต้นจากความฝันในวัยหนุ่ม สู่ความจริงที่เต็มไปด้วยการเรียนรู้ การทดสอบ และการเดินทางทั้งใกล้และไกลไปทั่วโลก

จุดเริ่มต้น : วันปล่อยเดี่ยวที่หัวหิน

ผมเริ่มเรียนการบินที่ ศูนย์ฝึกการบินพลเรือน หัวหิน ด้วยทุน Student Pilot Scholarship ใช้เวลาหนึ่งปีเต็ม ๆ อยู่กินนอนและเรียนกับเพื่อนร่วมรุ่นที่นั่น

ภาคพื้น (Ground School) เราเรียนพื้นฐานทุกอย่างของการบิน—Meteorology, Navigation, Aerodynamics, Power Plants, Radio Communication ฯลฯ
ภาคบิน (Flight Training) เริ่มจากเครื่องบินใบพัดเครื่องยนต์เดียว ก่อนขยับไปเครื่องยนต์คู่ ฝึกบินกลางวัน กลางคืน และ Instrument Flying ที่ต้องอาศัยเครื่องวัดนำร่องเพียงอย่างเดียว

และวันที่น่าจดจำที่สุดสำหรับนักบินฝึกหัดทุกคนคือวัน “ปล่อยเดี่ยว” วันที่ครูอนุญาตให้บินคนเดียวครั้งแรก—ตื่นเต้นสุด ๆ และเป็นเหมือนพิธีการก้าวเข้าสู่โลกของนักบินอย่างแท้จริง

จากนักบินฝึกหัดสู่ Co-Pilot

เมื่อเรียนจบ ผมได้รับ Commercial Pilot License (CPL) ที่ต้องมีชั่วโมงบินอย่างน้อย 250 ชั่วโมง จากนั้นจึงเข้าทำงานกับสายการบิน แม้เราจะมีพื้นฐานจากหัวหิน แต่บริษัทก็ให้เรียนใหม่ทั้งหมด ทั้ง SOP (Standard Operating Procedures), กฎสากล และระบบของเครื่องบินพาณิชย์ขนาดใหญ่

นักบินต้องเรียนรู้ทุกระบบ ตั้งแต่เครื่องยนต์, ระบบไฟฟ้า, ระบบปรับความดัน ไปจนถึง Emergency Procedures ที่เป็นสิ่งสำคัญที่สุด

ต่อมาคือ Flight Simulator Training ฝึกจำลองทุกสถานการณ์ รวมถึงการจัดการเหตุขัดข้องและฉุกเฉิน ใช้เวลา 2–3 เดือนเต็ม ก่อนจะได้บิน School Flight (ขึ้น-ลงโดยไม่บรรทุกผู้โดยสาร)

เมื่อผ่านขั้นนี้แล้ว จึงได้รับสิทธิ์เป็น Line Pilot ในตำแหน่ง Co-Pilot เต็มตัว

การเปลี่ยนแบบเครื่องบิน : เริ่มใหม่ทุกครั้ง

ต่างจากรถยนต์ที่เปลี่ยนค่ายเปลี่ยนรุ่นแล้วขับได้ทันที สำหรับนักบิน ถ้าจะเปลี่ยนไปบินเครื่องบินรุ่นใหม่ ต้องกลับไปเรียนตั้งแต่ต้นเสมอ

เส้นทางของผมผ่านการฝึกเต็มรูปแบบมาแล้วหลายครั้ง ได้แก่

System Operator : Boeing 747-200/300
Co-Pilot : Airbus A300-600
Co-Pilot : Boeing 777
Co-Pilot : Boeing 747-400

ทุกครั้งที่เปลี่ยนรุ่น ต้องล้างความเคยชินเก่าทิ้งหมด และเริ่มเรียนใหม่ทั้งหมดตามมาตรฐานสากล

Senior Co-Pilot : เกือบเป็นกัปตันแล้ว

ก่อนจะก้าวเป็นกัปตัน นักบินต้องผ่านการเป็น Senior Co-Pilot อย่างน้อย 4 ปี (ส่วนใหญ่ใช้เวลามากกว่า 10 ปี) นี่คือช่วงเวลาที่เข้มข้นที่สุด เพราะนอกจากต้องสอบใบ ATPL (Airline Transport Pilot License) แล้ว ยังต้องผ่านการตรวจสอบมาตรฐานอย่างต่อเนื่อง เช่น

การทดสอบ Simulator ปีละ 2 ครั้ง
การตรวจสอบเที่ยวบินจริงโดย Supervisory Pilot
การเรียนรู้กฎสากลใหม่ ๆ และเทคโนโลยีการบินล่าสุด
การฝึกแก้เหตุฉุกเฉิน และการจัดการสินค้าอันตราย

Senior Co-Pilot คือคนที่ “พร้อมเป็นกัปตันแล้ว” เพียงแต่รอบริษัทเปิดโอกาสเท่านั้น

การแข่งขัน & การย้ายสายการบิน

ในอดีต นักบินสายการบินเล็กอยากเข้าบริษัทใหญ่เพื่อบินไกลและได้ค่าตอบแทนสูง แต่ปัจจุบันกลับกัน—สายการบินเล็กและโลว์คอสดึงนักบินจากสายการบินใหญ่ไป ด้วยเหตุผลว่า พร้อมใช้งานทันที และให้ค่าตอบแทนสูงกว่า

นักบินหลายคน—including เพื่อนรุ่นเดียวกับผม—ตัดสินใจย้ายไปตะวันออกกลางหรือสายการบินใหม่ ๆ และได้เลื่อนเป็นกัปตันเร็วขึ้น นี่ไม่ใช่การ “ไม่จงรักภักดี” แต่เป็นการเลือกใช้สิทธิ์ในวิชาชีพ เพื่อหาความก้าวหน้าและสมดุลชีวิต

30 ปีผ่านไป : บทเรียนสำคัญ

วันนี้ เมื่อมองย้อนกลับไปกว่า 30 ปีในอาชีพนักบิน สิ่งที่ชัดเจนที่สุดคือ การเรียนรู้ไม่มีวันสิ้นสุด โลกการบินเปลี่ยนไปตลอดเวลา ทั้งเทคโนโลยี กฎสากล และรูปแบบการเดินทางของผู้โดยสาร

สิ่งที่ทำให้นักบินยืนหยัดอยู่ได้ ไม่ใช่แค่ทักษะการบิน แต่คือ การปรับตัว การเรียนรู้ต่อเนื่อง และความรับผิดชอบ ที่มีต่อชีวิตของผู้โดยสารหลายร้อยชีวิตในแต่ละเที่ยวบิน

👉 เส้นทางสู่การเป็นกัปตันจึงไม่ใช่เส้นตรง แต่คือการเดินทางที่ต้องพิสูจน์ตัวเองครั้งแล้วครั้งเล่า และที่สำคัญ—ยังคงเป็นการเดินทางที่เต็มไปด้วยความหมายเสมอ

ข้อคิดถึงนักบินรุ่นใหม่

การเป็นนักบินในวันนี้ อาจแตกต่างจากเมื่อ 30 ปีก่อน เทคโนโลยีเปลี่ยนไป สายการบินเปลี่ยนไป และการแข่งขันรุนแรงขึ้น แต่แก่นแท้ของอาชีพนี้ยังเหมือนเดิมเสมอ คือ ความรับผิดชอบ

ถ้าคุณอยากเดินเส้นทางนี้ สิ่งที่ควรเตรียมคือ

ความรู้พื้นฐานที่แน่น : คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษ คือรากฐานสำคัญ
ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) : เพราะการบินเปลี่ยนทุกวัน กฎใหม่ เทคโนโลยีใหม่ นักบินต้องเรียนไม่หยุด
ความอดทนและวินัย : ชั่วโมงเรียนยาวนาน การทดสอบเข้มข้น แต่ทั้งหมดคือสิ่งที่จะทำให้คุณแข็งแรงทั้งกายและใจ
ทัศนคติที่ถูกต้อง : นักบินที่ดีไม่ได้วัดกันที่ตำแหน่งหรือรุ่นของเครื่องบินที่บิน แต่วัดกันที่ความเป็นมืออาชีพและการทำงานร่วมกับผู้อื่น

อาชีพนักบินไม่ใช่แค่การขับเครื่องบิน แต่คือการดูแลผู้โดยสารหลายร้อยชีวิต และพาทีมงานทั้งหมดกลับถึงจุดหมายอย่างปลอดภัย

✈️ “กว่าจะเป็นกัปตัน คุณอาจต้องใช้เวลาเป็นสิบปี แต่ทุกก้าวคือการเติบโต และทุกชั่วโมงบินคือการเรียนรู้ที่จะทำให้คุณพร้อมสำหรับวันนั้น”

ข้อคิดถึงนักบินรุ่นใหม่

ถ้าคุณอยากเดินเส้นทางนี้ สิ่งที่ควรเตรียมคือ

ความรู้พื้นฐานที่แน่น : คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษ คือรากฐานสำคัญ
ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) : เพราะการบินเปลี่ยนทุกวัน กฎใหม่ เทคโนโลยีใหม่ นักบินต้องเรียนไม่หยุด
ความอดทนและวินัย : ชั่วโมงเรียนยาวนาน การทดสอบเข้มข้น แต่ทั้งหมดคือสิ่งที่จะทำให้คุณแข็งแรงทั้งกายและใจ
ทัศนคติที่ถูกต้อง : นักบินที่ดีไม่ได้วัดกันที่ตำแหน่งหรือรุ่นของเครื่องบินที่บิน แต่วัดกันที่ความเป็นมืออาชีพและการทำงานร่วมกับผู้อื่น

✈️ “กว่าจะเป็นกัปตัน คุณอาจต้องใช้เวลาเป็นสิบปี แต่ทุกก้าวคือการเติบโต และทุกชั่วโมงบินคือการเรียนรู้ที่จะทำให้คุณพร้อมสำหรับวันนั้น”

30 Years in the Cockpit: From My First Solo at Hua Hin to Becoming a Captain

More than three decades have passed since I first set foot at the Civil Aviation Training Center in Hua Hin as a Student Pilot Scholar. At that time, my life was all about studying aviation theory, flying small aircraft, and living side by side with my classmates at the training airfield.

We studied the basics—meteorology, radio communication, navigation, aerodynamics, power plants, and flight controls. Then came the excitement of actual flying. We began with single-engine propeller aircraft, progressed to twin-engine training, and accumulated flight hours under day, night, and simulated instrument conditions.

One of the most memorable milestones was the “First Solo Flight.” After flying with an instructor until they were confident in our skills, we were released to fly alone. That first solo, and later the “last solo” (followed by the traditional dunking in the sea), are rites of passage every pilot never forgets. By the end of the program, each of us had to log at least 250 flight hours to qualify for a Commercial Pilot License (CPL).

Transition to the Airline

A year later, I joined the airline. Even though we had been through intensive training at Hua Hin, the airline required us to study again—this time focusing on international aviation regulations, company standard operating procedures (SOPs), and advanced aircraft systems.

The pace was intense: months of ground school, learning everything from pressurization and autopilot systems to emergency procedures, followed by flight simulator training. The simulator tested not only technical proficiency but also how we handled emergencies, regulations, and real-world procedures.

Then came the School Flight—our first flights in the actual aircraft, still without passengers, to prove smooth and safe takeoffs and landings. After passing this stage, we flew real revenue flights under supervision, before finally being released as a line co-pilot.

Some pilots cleared all this in 4–5 months, while others took nearly a year. The journey was long, but every step mattered.

Climbing the Ranks

Over the years, I transitioned across multiple aircraft types:

System Operator on the Boeing 747-200/300
Co-Pilot on the Airbus A300-600
Co-Pilot on the Boeing 777
Co-Pilot on the Boeing 747-400

Each change required a full training cycle from the beginning—you cannot simply switch between aircraft types.

To be eligible for Captain training at Thai Airways, a pilot needed at least 8 years of flying experience and at least 4 years as a Senior Co-Pilot. In practice, most pilots spent around 10 years as a co-pilot before starting captain upgrade training.

The role of a Senior Co-Pilot was already demanding:

Passing multiple rounds of simulator checks each year
Handling real flights under evaluation by supervisory captains
Staying updated on international regulations and new aviation technologies
Managing abnormal and emergency situations
Constant study, constant testing

In truth, a Senior Co-Pilot already carried the skill set of a captain—sometimes the only missing piece was the company’s operational need for more captains.

This is why many airlines, especially in the Middle East and Asia, often recruited Senior Co-Pilots directly, promoting them to captain within a year or two. Some of my colleagues made that leap, while others stayed, balancing career ambition with lifestyle and family.

The Lessons of 30 Years

Now, looking back after 30 years in aviation, the industry has transformed: aircraft have become more advanced, regulations stricter, and the demands on pilots even greater. But the essence of being a pilot has never changed—responsibility.

For aspiring pilots, here are the lessons I would share:

Strong Foundations Matter: Math, physics, and English are not optional—they are the backbone of flying.
Lifelong Learning is Non-Negotiable: New technologies, new rules, and new procedures appear every year. A pilot never stops studying.
Discipline and Resilience: The training is tough, the checks relentless, but these are what shape a professional aviator.
The Right Attitude: A great pilot is not defined by rank or aircraft type, but by professionalism, teamwork, and the ability to put safety first—always.

✈️ “It may take ten years or more before you earn your captain’s stripes, but every flight hour, every challenge, and every lesson along the way is preparing you for that day.”

Being a pilot is more than flying—it is about carrying hundreds of lives and ensuring they reach their destination safely. After 30 years, that responsibility is still what defines this profession, and it is what makes the journey worthwhile.