Category: Aviation & Flying
-
การบินในสภาพอากาศ ตอนที่ 1
เมื่อพูดถึง “สภาพอากาศกับการบิน” หลายคนคงเคยได้ยินข่าวเครื่องบินประสบอุบัติเหตุเนื่องจากสภาพอากาศเลวร้ายอยู่บ่อยครั้ง จนทำให้เกิดความรู้สึกกังวลว่า“ช่วงนี้เครื่องบินตกบ่อยจัง” แต่ในมุมมองของนักบิน เวลาที่เราได้ยินข่าวลักษณะนี้ สิ่งแรกที่เราคิดไม่ใช่ความกลัว แต่คือ การให้ความสนใจและเรียนรู้จากเหตุการณ์นั้น ๆ เพื่อหาคำตอบว่าเกิดอะไรขึ้น และจะป้องกันไม่ให้ซ้ำรอยได้อย่างไร ในวิชาชีพการบิน เรามีมารยาทและคติว่า“ผู้ที่ประสบอุบัติเหตุ คือลูกศิษย์ที่มาสอนเรา”เพราะเหตุการณ์เหล่านี้คือบทเรียนสำคัญ ที่คอยเตือนใจให้นักบินทุกคนตระหนัก และใช้เหตุการณ์จริงเป็นกรณีศึกษาในการป้องกันอุบัติเหตุในอนาคต หากมีการยกตัวอย่างเหตุการณ์หรืออุบัติเหตุในบทความนี้ ผมขอเรียนว่าไม่มีเจตนาลบหลู่บุคคล สายการบิน หรือองค์กรใด ๆ ทั้งสิ้น จุดประสงค์มีเพียงการแบ่งปันความรู้และสร้างความเข้าใจให้กับผู้อ่านครับ นักบินกับการเรียนรู้เรื่อง “ดิน ฟ้า อากาศ” ผมยังจำได้ดี ตั้งแต่สมัยเป็นนักเรียนการบินที่ศูนย์ฝึกการบินพลเรือน หัวหิน (ปี พ.ศ. 2536) ครูการบินทุกท่านมักจะย้ำกับพวกเราว่า “คุณจะเป็นนักบิน ต้องเรียนรู้เรื่องดิน ฟ้า อากาศ (Meteorology) ให้ได้ใกล้เคียงกับนักอุตุนิยมวิทยา (Meteorologist)” จนถึงวันนี้ เวลาก็ผ่านมากว่า 20 ปีแล้วที่ผมทำงานเป็นนักบินของการบินไทย คำสอนนั้นก็ยังคงเป็นความจริงเสมอมา (ขออนุญาตโม้นิดหนึ่ง ตอนเรียนผมสอบวิชา MET ได้ 97/100 ครับ 😊) แม้นักบินจะไม่ได้เรียนเชิงลึกเท่ากับนักอุตุนิยมวิทยา…
-
🇹🇭 Runway Incursion – ความเสี่ยงบนทางวิ่ง
🔹 Runway Incursion คืออะไร Runway Incursion หมายถึง เหตุการณ์ที่มีบุคคล ยานพาหนะ หรืออากาศยาน เข้าไปอยู่ในพื้นที่รันเวย์โดยไม่ได้รับอนุญาต หรือในเวลาที่ไม่ควรอยู่ ซึ่งอาจนำไปสู่การชนกัน (Collision) หรืออุบัติเหตุร้ายแรงได้ 🔹 ตัวอย่างสถานการณ์ 🔹 ระดับความรุนแรง (ICAO Categorization) 🔹 วิธีการป้องกัน 🔹 ทำไมเรื่องนี้สำคัญ สถิติของ ICAO และ FAA ระบุว่า Runway Incursion เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของ Runway Collision และ Accident on Takeoff/Landing ดังนั้น นักบิน เจ้าหน้าที่ภาคพื้น และหอบังคับการบิน ต้องร่วมมือกันเพื่อลดโอกาสเกิดเหตุ 🇬🇧 Runway Incursion – Safety on the Runway 🔹 What is…
-
✈️ Pushback and Apron Operations
Ground Operations Explained – Part 2 When passengers board an aircraft and the cabin doors close, the flight is only at the very beginning of its journey. Before the airplane can taxi to the runway, one important step usually comes first: pushback. 🔹 What is Pushback? Pushback is the procedure of moving an aircraft backwards,…
-
Taxi และ Taxiway: เส้นทางสู่รันเวย์ของเครื่องบิน
เมื่อผู้โดยสารนั่งประจำที่แล้วและเครื่องบินกำลังจะเริ่มออกเดินทาง สิ่งแรกที่เครื่องบินทำไม่ใช่การวิ่งขึ้นทันที แต่คือการ Taxi หรือการเคลื่อนที่ด้วยกำลังเครื่องยนต์ไปตามเส้นทางที่เรียกว่า Taxiway (ทางขับ) เพื่อนำเครื่องบินจาก หลุมจอด (Parking Bay) ไปยัง รันเวย์ (Runway) หรือในทางกลับกันหลังจากลงจอด 🚦 Taxiway คืออะไร? 🛫 การควบคุมบนพื้นดิน: Ground Control ก่อนเครื่องบินจะเคลื่อนที่ นักบินต้องขออนุญาตจาก หอบังคับการบิน โดยปกติจะมีการแบ่งหน้าที่ดังนี้: ตัวอย่างเช่น ที่สนามบินสุวรรณภูมิ ไม่มี Apron Control แยกออกมา ใช้ Ground เพียงความถี่เดียว 🗺️ การทำงานจริง: จากหลุมจอดสู่รันเวย์ 🛬 ในสนามบินขนาดเล็ก สำหรับสนามบินภูมิภาคหรือสนามบินขนาดเล็ก มักใช้เพียง Tower Frequency เพียงความถี่เดียว นักบินจะติดต่อ Tower ตั้งแต่ก่อน Taxi ออกไปจนถึง Takeoff รวมถึงตอนกลับมาลงจอดและ Taxi เข้าไปจอด ✅…
-
✈️ Aircraft Technical Logbook Entry – Quick Guide
The Aircraft Technical Logbook (Tech Log) is the primary, mandatory record used to document the technical status of an aircraft during operation. It provides a continuous record of aircraft utilization, maintenance actions, and airworthiness status, ensuring compliance with aviation regulations and supporting safe flight operations. Key Functions Typical Sections of a Technical Logbook Importance in…
-
ระบบการจัดการด้านความปลอดภัย (Safety Management System – SMS)
4 เสาหลักของ SMS 12 องค์ประกอบภายใต้ 4 เสาหลัก 1. นโยบายและวัตถุประสงค์ด้านความปลอดภัย 1.1 ความมุ่งมั่นและความรับผิดชอบของฝ่ายบริหาร – ผู้บริหารระดับสูงต้องแสดงความมุ่งมั่นและยึดมั่นว่าความปลอดภัยคือค่านิยมหลัก1.2 ความรับผิดชอบด้านความปลอดภัย (Safety Accountabilities) – กำหนดหน้าที่ บทบาท และอำนาจความรับผิดชอบที่ชัดเจน1.3 การแต่งตั้งบุคลากรสำคัญด้านความปลอดภัย – เช่น Safety Manager และเจ้าหน้าที่ด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง1.4 การประสานงานด้านแผนตอบสนองภาวะฉุกเฉิน (ERP) – การจัดทำ ทดสอบ และบำรุงรักษาแผน ERP ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง1.5 เอกสารของ SMS (SMS Documentation) – เช่น นโยบาย คู่มือ ขั้นตอน และบันทึกต่าง ๆ ที่สนับสนุนการดำเนินงาน SMS 2. การบริหารความเสี่ยงด้านความปลอดภัย (SRM) 2.1 การระบุอันตราย (Hazard Identification) –…
-
วิวัฒนาการของวัฒนธรรมด้านความปลอดภัย (The Evolution of Safety Cultures in Aviation)
ในโลกการบิน คำว่า วัฒนธรรมด้านความปลอดภัย (Safety Culture) ไม่ได้เป็นแนวคิดที่มีมาแต่แรกเริ่ม แต่เป็นสิ่งที่พัฒนาและเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา จากยุคที่มุ่งเน้นเพียงประสิทธิภาพและผลกำไร ไปจนถึงยุคที่ความปลอดภัยกลายเป็นหัวใจของทุกการตัดสินใจ วัฒนธรรมนี้เกิดจากบทเรียนราคาแพงจากอุบัติเหตุ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และการเปลี่ยนแปลงทัศนคติของคนในองค์กร 1. วัฒนธรรมแบบพยาธิวิทยา (Pathological Culture) ในช่วงแรก ๆ ของการบิน ความปลอดภัยมักถูกมองว่าเป็น อุปสรรค มากกว่าจะเป็นสิ่งจำเป็น จุดสนใจหลักคือการทำให้เครื่องบินบินได้ไกลขึ้น เร็วขึ้น และสร้างผลตอบแทนได้มากขึ้น หากเกิดอุบัติเหตุ ก็มักจะโทษนักบินหรือช่างซ่อมโดยตรง โดยไม่มองที่ระบบหรือองค์กร เช่น ในยุคทศวรรษ 1930–1940 รายงานอุบัติเหตุส่วนใหญ่ลงท้ายด้วยคำว่า “Pilot Error” โดยที่ไม่มีการปรับปรุงกระบวนการฝึกอบรมหรือมาตรฐานเครื่องบินอย่างจริงจัง ทัศนคติหลัก: “ขอแค่ไม่ถูกจับได้ก็พอ” 2. วัฒนธรรมแบบตอบสนอง (Reactive Culture) เมื่อเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงขึ้นบ่อยครั้ง องค์กรจึงเริ่ม แก้ไขปัญหาหลังเกิดเหตุ ทุกครั้งที่มีอุบัติเหตุ จะมีการตั้งกฎใหม่หรือเปลี่ยนมาตรฐานการออกแบบ เช่น เหตุการณ์ อุบัติเหตุของเครื่องบิน de Havilland Comet ในทศวรรษ 1950 ที่เกิดจากโครงสร้างลำตัวอากาศยานแตกหักเมื่อบินที่ความดันสูง…
-
Co-operative Attitude
Co-operative หมายถึง การมีส่วนร่วม การช่วยเหลือซึ่งกันและกันเพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมายเดียวกันAttitude หมายถึง วิธีคิดหรือความรู้สึกที่เรามีต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตัวอย่างคำถามที่อาจเจอในการสัมภาษณ์ เพื่อให้เข้าใจว่า Co-operative Attitude ถูกประเมินอย่างไร ลองดูตัวอย่างคำถามที่มักจะถูกใช้เปิดประเด็นในการสัมภาษณ์ ทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญ Co-operative Attitude เป็นเรื่องของ บุคลิกลักษณะและทัศนคติที่มีต่อสังคม รวมถึงการอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมรอบตัว นักบินไม่ได้ทำงานคนเดียว ทุกการบินต้องอาศัยการทำงานร่วมกัน ทั้งกับเพื่อนร่วมทีม นักบินร่วม นักบินผู้ช่วย ลูกเรือ เจ้าหน้าที่ภาคพื้น และพนักงานอำนวยการบิน (dispatcher) ดังนั้นคนที่มีพื้นฐานชอบทำกิจกรรมกับผู้อื่น สามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และทำงานเป็นทีมได้ จะมีความได้เปรียบในสายอาชีพนี้ การเรียนรู้จากกิจกรรม กิจกรรมที่ทำระหว่างเรียน ทั้งมัธยมและมหาวิทยาลัย ถือเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็น สิ่งเหล่านี้เป็น ประสบการณ์ทางสังคม ที่ฝึกให้เรารู้จักการฟังผู้อื่น การแสดงความคิดเห็น การประนีประนอม และการทำงานเป็นทีมเพื่อบรรลุเป้าหมายเดียวกัน เทคนิคการตอบคำถาม คำถามเช่น “คุณทำกิจกรรมอะไรบ้างตอนเรียนมัธยมหรือมหาวิทยาลัย” จริง ๆ แล้วเป็นเพียง คำถามเปิดประเด็น สิ่งที่ผู้สัมภาษณ์สนใจจริง ๆ คือ รายละเอียดที่คุณเล่าต่อจากนั้น เช่น ถ้าคุณตอบว่า…
-
คุณสมบัติสำคัญของผู้สมัครนักบิน: Motivation, Attitude/Appearance, Judgement และ Self-Knowledge
การสอบสัมภาษณ์นักบินไม่ใช่เพียงการทดสอบความรู้ด้านวิชาการหรือทักษะการบินเท่านั้น แต่ยังเป็นการวัด “คุณสมบัติภายใน” ที่บ่งบอกว่าผู้สมัครมีความพร้อมแค่ไหนที่จะก้าวเข้าสู่วิชาชีพที่มีความรับผิดชอบสูง ในการคัดเลือกนักบิน มักมีเกณฑ์การประเมินด้านบุคลิกภาพและจิตวิทยาที่สำคัญอยู่ 4 หัวข้อ ได้แก่ Motivation, Attitude/Appearance, Judgement และ Self-Knowledge 1. Motivation – แรงจูงใจ Motivation คือสิ่งที่ผลักดันให้ผู้สมัครอยากเป็นนักบิน คำตอบไม่จำเป็นต้องสวยหรู แต่ต้อง “จริงใจ” และสะท้อนตัวตนว่าทำไมถึงเลือกเส้นทางนี้ แรงจูงใจที่มักสร้างความประทับใจคือการอยากเรียนรู้ อยากท้าทาย และอยากรับผิดชอบงานที่เกี่ยวกับความปลอดภัย ไม่ใช่เพียงเพราะชื่อเสียงหรือรายได้ สิ่งสำคัญคือ การตอบอย่างตรงไปตรงมา เช่น “ผมชอบเทคโนโลยีและการแก้ปัญหา จึงอยากทำงานที่ได้ใช้ทักษะเหล่านี้ในสภาพแวดล้อมจริง” มากกว่าคำตอบที่ท่องมาเพื่อเอาใจกรรมการ 2. Attitude/Appearance – ทัศนคติและการแสดงออก Attitude คือสิ่งที่อยู่ภายใน เป็นวิธีคิด ความเชื่อ หรือความรู้สึกของเราAppearance คือสิ่งที่แสดงออกมาภายนอก ผ่านการพูด น้ำเสียง การนั่ง การยืน หรือแม้แต่การสบตา แม้เราจะไม่สามารถอ่านใจผู้สมัครได้ทั้งหมด แต่ “การแสดงออก” เป็นสิ่งที่กรรมการใช้ตัดสินเป็นหลัก เพราะมันสะท้อนความมั่นใจ ความสุขุม…