ย้อนกลับไปก่อนเข้าสู่เส้นทางนักบินฝึกหัด การสอบคัดเลือกนักเรียนทุนในอดีตมีข้อกำหนดบางอย่างแตกต่างจากปัจจุบัน เช่น อายุและความสามารถด้านภาษาอังกฤษ แต่หลักการทั่วไปคือ ปริญญาตรีสาขาใดก็ได้
เพื่อนร่วมรุ่นของผมจบมาหลากหลายสาขา ตั้งแต่สัตวแพทย์ วิศวกรรม สถาปัตยกรรม นิเทศศาสตร์ ฯลฯ
ขั้นตอนการสอบคัดเลือก (ปี 1992)
การสอบแบ่งเป็น 5 ขั้นตอนหลัก ดังนี้
- สมัครและตรวจคุณสมบัติ
- ข้อกำหนดสมัยนั้นคือ หากผ่านทุกขั้นตอนแล้ว จะไม่สามารถสมัครสอบใหม่อีกในชีวิตนี้
- ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลง เช่น ต้องรอ 3–5 ปี ขึ้นอยู่กับขั้นตอนที่ผ่าน
- สอบข้อเขียน
- วิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และภาษาอังกฤษ
- ปัจจุบันมีการเพิ่ม aptitude test เพื่อวัดความถนัดด้านต่าง ๆ เช่น short-term memory, spatial orientation, multi-tasking
- ตรวจร่างกาย
- ทำที่สถาบันเวชศาสตร์การบิน กองทัพอากาศ
- สอบสัมภาษณ์กับกัปตันการบินไทย
- รอบนี้สำคัญมากสำหรับวัด บุคลิกภาพ ความมั่นใจ และความรู้ทั่วไป
- ตัวผมเองเคยตอบคำถามกัปตันไม่รู้เรื่องเครื่องบินเลย แต่โชคดีที่สามารถอธิบายสิ่งที่เขียนในใบสมัคร เช่น sense of direction ได้ถูกจุด
- Aptitude Test สุดท้าย (สอบ “professor”)
- ทำกับนักจิตวิทยาจาก Scandinavian Institute of Aviation Psychology (SIAP)
- การสอบแบ่งเป็น 2 วัน: paper test และสอบตัวต่อตัว
- รอบนี้วัดทั้ง ความจำ, พื้นฐานพฤติกรรมทางสังคม, spatial orientation, การแก้ไขสถานการณ์กะทันหัน
ประสบการณ์ของผม
ตอนสอบสัมภาษณ์ในขั้นตอนที่ 4 ผมไม่มีความมั่นใจเลย เพราะไม่เคยรู้เรื่องเครื่องบินมาก่อน กัปตันถามเกี่ยวกับเครื่องบิน ผมตอบไม่ถูก แต่โชคดีที่สามารถอธิบายเรื่อง ทิศทางและการอ่านแผนที่ ได้อย่างมั่นใจ ซึ่งตรงกับการวัด Spatial Orientation ของนักบิน
การสอบรอบสุดท้ายถือเป็น ด่านหิน สำหรับทุกคน แต่ผมกลับสนุกมาก เพราะได้เรียนรู้ว่าอาชีพนักบินนั้นมีมิติให้ศึกษามากมาย
จากกว่าพันคนที่สมัคร รอบสุดท้ายมีผู้ผ่านเพียง 14 คน
ใคร ๆ ก็บินได้จริงหรือ?
คำตอบสั้น ๆ คือ ไม่ใช่ทุกคน
แม้ทุกคนจะมีความฝัน แต่การเป็นนักบินต้องผ่าน การคัดเลือกเข้มข้นหลายชั้น ทั้งด้านร่างกาย ความรู้ ความสามารถเฉพาะด้าน และทัศนคติ
ประสบการณ์และการสอบรอบต่าง ๆ สอนให้รู้ว่า การเป็นนักบินพาณิชย์ไม่ใช่เรื่องง่าย และไม่ใช่ใครก็ทำได้เหมือนกัน
Becoming a Commercial Pilot: Can “Anyone Fly” Really Be True?
Before stepping into pilot training, candidates for the student pilot scholarship faced a rigorous selection process. While the exact requirements have changed over time—such as age limits and English proficiency—the core principle remains: a bachelor’s degree in any field is acceptable.
In my cohort, classmates came from diverse backgrounds: veterinary science, engineering, architecture, communication arts, and more.
The Selection Process (Back in 1992)
The selection process consisted of five main stages:
- Application and Eligibility Check
- At that time, once you completed all stages, you were not allowed to reapply in your lifetime.
- Today, the rules vary; you may need to wait 3–5 years depending on how far you progressed in the previous attempt.
- Written Exam
- Covered mathematics, science, and English.
- Modern tests often include aptitude assessments, measuring short-term memory, spatial orientation, and multitasking skills.
- Medical Examination
- Conducted at the Air Force Institute of Aviation Medicine.
- Interview with Thai Airways Captains
- This stage evaluates personality, confidence, and general knowledge.
- I remember struggling to answer technical questions about aircraft, but I could explain my claim of “sense of direction” in my application, which reflected my ability to read maps and navigate confidently in unfamiliar terrain.
- Final Aptitude Test (“Professor Test”)
- Conducted by psychologists from the Scandinavian Institute of Aviation Psychology (SIAP).
- Lasted two days: a paper-based test and one-on-one interviews.
- Assessed memory, social behavior, spatial orientation, stress response, and problem-solving skills.
My Experience
During the fourth stage interview, I felt completely unprepared because I had no prior knowledge of aircraft. But I managed to explain my sense of direction confidently, which aligned with the evaluation of spatial orientation—an essential skill for pilots.
The final “professor” stage was the toughest yet most fascinating part of the process. It revealed how multidimensional a pilot’s role really is, far beyond just flying an airplane.
From over a thousand initial applicants, only 14 candidates successfully made it through to the end.
Can Anyone Really Become a Pilot?
The short answer is no.
While many people dream of flying, becoming a commercial pilot requires passing multiple rigorous assessments of physical ability, knowledge, specific skills, and attitude.
The experience and evaluation at each stage underscore an essential truth: being a commercial pilot is challenging, and not everyone can do it.
Key Takeaways for Aspiring Pilots
- Solid Foundations Matter: Mathematics, physics, and English form the backbone of aviation knowledge.
- Continuous Learning is Essential: Aviation rules, technologies, and procedures evolve constantly; a pilot must never stop studying.
- Discipline and Resilience: The journey is long and demanding, but perseverance shapes a professional pilot.
- The Right Mindset: A great pilot is measured not by rank or aircraft type but by professionalism, teamwork, and prioritizing safety at all times.
✈️ “Flying is a dream, but becoming a pilot is a journey. It requires preparation, focus, and resilience. Few will reach the cockpit, but every challenge along the way is part of the adventure.”
-
Types of Clouds
Clouds are classified mainly by their appearance and altitude. The World Meteorological Organization (WMO) recognizes ten main types, grouped into four families based on height. 1. High Clouds (Above 20,000 ft) – เมฆสูง 2. Middle Clouds (6,500 – 20,000 ft) – เมฆกลาง 3. Low Clouds (Surface – 6,500 ft) – เมฆต่ำ 4. Clouds with Vertical…
-
การบินในสภาพอากาศ ตอนที่ 1
เมื่อพูดถึง “สภาพอากาศกับการบิน” หลายคนคงเคยได้ยินข่าวเครื่องบินประสบอุบัติเหตุเนื่องจากสภาพอากาศเลวร้ายอยู่บ่อยครั้ง จนทำให้เกิดความรู้สึกกังวลว่า“ช่วงนี้เครื่องบินตกบ่อยจัง” แต่ในมุมมองของนักบิน เวลาที่เราได้ยินข่าวลักษณะนี้ สิ่งแรกที่เราคิดไม่ใช่ความกลัว แต่คือ การให้ความสนใจและเรียนรู้จากเหตุการณ์นั้น ๆ เพื่อหาคำตอบว่าเกิดอะไรขึ้น และจะป้องกันไม่ให้ซ้ำรอยได้อย่างไร ในวิชาชีพการบิน เรามีมารยาทและคติว่า“ผู้ที่ประสบอุบัติเหตุ คือลูกศิษย์ที่มาสอนเรา”เพราะเหตุการณ์เหล่านี้คือบทเรียนสำคัญ ที่คอยเตือนใจให้นักบินทุกคนตระหนัก และใช้เหตุการณ์จริงเป็นกรณีศึกษาในการป้องกันอุบัติเหตุในอนาคต หากมีการยกตัวอย่างเหตุการณ์หรืออุบัติเหตุในบทความนี้ ผมขอเรียนว่าไม่มีเจตนาลบหลู่บุคคล สายการบิน หรือองค์กรใด ๆ ทั้งสิ้น จุดประสงค์มีเพียงการแบ่งปันความรู้และสร้างความเข้าใจให้กับผู้อ่านครับ นักบินกับการเรียนรู้เรื่อง “ดิน ฟ้า อากาศ” ผมยังจำได้ดี ตั้งแต่สมัยเป็นนักเรียนการบินที่ศูนย์ฝึกการบินพลเรือน หัวหิน (ปี พ.ศ. 2536) ครูการบินทุกท่านมักจะย้ำกับพวกเราว่า “คุณจะเป็นนักบิน ต้องเรียนรู้เรื่องดิน ฟ้า อากาศ (Meteorology) ให้ได้ใกล้เคียงกับนักอุตุนิยมวิทยา (Meteorologist)” จนถึงวันนี้ เวลาก็ผ่านมากว่า 20 ปีแล้วที่ผมทำงานเป็นนักบินของการบินไทย คำสอนนั้นก็ยังคงเป็นความจริงเสมอมา (ขออนุญาตโม้นิดหนึ่ง ตอนเรียนผมสอบวิชา MET ได้ 97/100 ครับ 😊) แม้นักบินจะไม่ได้เรียนเชิงลึกเท่ากับนักอุตุนิยมวิทยา…
-
🇹🇭 Runway Incursion – ความเสี่ยงบนทางวิ่ง
🔹 Runway Incursion คืออะไร Runway Incursion หมายถึง เหตุการณ์ที่มีบุคคล ยานพาหนะ หรืออากาศยาน เข้าไปอยู่ในพื้นที่รันเวย์โดยไม่ได้รับอนุญาต หรือในเวลาที่ไม่ควรอยู่ ซึ่งอาจนำไปสู่การชนกัน (Collision) หรืออุบัติเหตุร้ายแรงได้ 🔹 ตัวอย่างสถานการณ์ 🔹 ระดับความรุนแรง (ICAO Categorization) 🔹 วิธีการป้องกัน 🔹 ทำไมเรื่องนี้สำคัญ สถิติของ ICAO และ FAA ระบุว่า Runway Incursion เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของ Runway Collision และ Accident on Takeoff/Landing ดังนั้น นักบิน เจ้าหน้าที่ภาคพื้น และหอบังคับการบิน ต้องร่วมมือกันเพื่อลดโอกาสเกิดเหตุ 🇬🇧 Runway Incursion – Safety on the Runway 🔹 What is…
-
✈️ Pushback and Apron Operations
Ground Operations Explained – Part 2 When passengers board an aircraft and the cabin doors close, the flight is only at the very beginning of its journey. Before the airplane can taxi to the runway, one important step usually comes first: pushback. 🔹 What is Pushback? Pushback is the procedure of moving an aircraft backwards,…
-
Taxi และ Taxiway: เส้นทางสู่รันเวย์ของเครื่องบิน
เมื่อผู้โดยสารนั่งประจำที่แล้วและเครื่องบินกำลังจะเริ่มออกเดินทาง สิ่งแรกที่เครื่องบินทำไม่ใช่การวิ่งขึ้นทันที แต่คือการ Taxi หรือการเคลื่อนที่ด้วยกำลังเครื่องยนต์ไปตามเส้นทางที่เรียกว่า Taxiway (ทางขับ) เพื่อนำเครื่องบินจาก หลุมจอด (Parking Bay) ไปยัง รันเวย์ (Runway) หรือในทางกลับกันหลังจากลงจอด 🚦 Taxiway คืออะไร? 🛫 การควบคุมบนพื้นดิน: Ground Control ก่อนเครื่องบินจะเคลื่อนที่ นักบินต้องขออนุญาตจาก หอบังคับการบิน โดยปกติจะมีการแบ่งหน้าที่ดังนี้: ตัวอย่างเช่น ที่สนามบินสุวรรณภูมิ ไม่มี Apron Control แยกออกมา ใช้ Ground เพียงความถี่เดียว 🗺️ การทำงานจริง: จากหลุมจอดสู่รันเวย์ 🛬 ในสนามบินขนาดเล็ก สำหรับสนามบินภูมิภาคหรือสนามบินขนาดเล็ก มักใช้เพียง Tower Frequency เพียงความถี่เดียว นักบินจะติดต่อ Tower ตั้งแต่ก่อน Taxi ออกไปจนถึง Takeoff รวมถึงตอนกลับมาลงจอดและ Taxi เข้าไปจอด ✅…
-
✈️ Aircraft Technical Logbook Entry – Quick Guide
The Aircraft Technical Logbook (Tech Log) is the primary, mandatory record used to document the technical status of an aircraft during operation. It provides a continuous record of aircraft utilization, maintenance actions, and airworthiness status, ensuring compliance with aviation regulations and supporting safe flight operations. Key Functions Typical Sections of a Technical Logbook Importance in…
-
ระบบการจัดการด้านความปลอดภัย (Safety Management System – SMS)
4 เสาหลักของ SMS 12 องค์ประกอบภายใต้ 4 เสาหลัก 1. นโยบายและวัตถุประสงค์ด้านความปลอดภัย 1.1 ความมุ่งมั่นและความรับผิดชอบของฝ่ายบริหาร – ผู้บริหารระดับสูงต้องแสดงความมุ่งมั่นและยึดมั่นว่าความปลอดภัยคือค่านิยมหลัก1.2 ความรับผิดชอบด้านความปลอดภัย (Safety Accountabilities) – กำหนดหน้าที่ บทบาท และอำนาจความรับผิดชอบที่ชัดเจน1.3 การแต่งตั้งบุคลากรสำคัญด้านความปลอดภัย – เช่น Safety Manager และเจ้าหน้าที่ด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง1.4 การประสานงานด้านแผนตอบสนองภาวะฉุกเฉิน (ERP) – การจัดทำ ทดสอบ และบำรุงรักษาแผน ERP ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง1.5 เอกสารของ SMS (SMS Documentation) – เช่น นโยบาย คู่มือ ขั้นตอน และบันทึกต่าง ๆ ที่สนับสนุนการดำเนินงาน SMS 2. การบริหารความเสี่ยงด้านความปลอดภัย (SRM) 2.1 การระบุอันตราย (Hazard Identification) –…
-
วิวัฒนาการของวัฒนธรรมด้านความปลอดภัย (The Evolution of Safety Cultures in Aviation)
ในโลกการบิน คำว่า วัฒนธรรมด้านความปลอดภัย (Safety Culture) ไม่ได้เป็นแนวคิดที่มีมาแต่แรกเริ่ม แต่เป็นสิ่งที่พัฒนาและเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา จากยุคที่มุ่งเน้นเพียงประสิทธิภาพและผลกำไร ไปจนถึงยุคที่ความปลอดภัยกลายเป็นหัวใจของทุกการตัดสินใจ วัฒนธรรมนี้เกิดจากบทเรียนราคาแพงจากอุบัติเหตุ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และการเปลี่ยนแปลงทัศนคติของคนในองค์กร 1. วัฒนธรรมแบบพยาธิวิทยา (Pathological Culture) ในช่วงแรก ๆ ของการบิน ความปลอดภัยมักถูกมองว่าเป็น อุปสรรค มากกว่าจะเป็นสิ่งจำเป็น จุดสนใจหลักคือการทำให้เครื่องบินบินได้ไกลขึ้น เร็วขึ้น และสร้างผลตอบแทนได้มากขึ้น หากเกิดอุบัติเหตุ ก็มักจะโทษนักบินหรือช่างซ่อมโดยตรง โดยไม่มองที่ระบบหรือองค์กร เช่น ในยุคทศวรรษ 1930–1940 รายงานอุบัติเหตุส่วนใหญ่ลงท้ายด้วยคำว่า “Pilot Error” โดยที่ไม่มีการปรับปรุงกระบวนการฝึกอบรมหรือมาตรฐานเครื่องบินอย่างจริงจัง ทัศนคติหลัก: “ขอแค่ไม่ถูกจับได้ก็พอ” 2. วัฒนธรรมแบบตอบสนอง (Reactive Culture) เมื่อเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงขึ้นบ่อยครั้ง องค์กรจึงเริ่ม แก้ไขปัญหาหลังเกิดเหตุ ทุกครั้งที่มีอุบัติเหตุ จะมีการตั้งกฎใหม่หรือเปลี่ยนมาตรฐานการออกแบบ เช่น เหตุการณ์ อุบัติเหตุของเครื่องบิน de Havilland Comet ในทศวรรษ 1950 ที่เกิดจากโครงสร้างลำตัวอากาศยานแตกหักเมื่อบินที่ความดันสูง…
-
Co-operative Attitude
Co-operative หมายถึง การมีส่วนร่วม การช่วยเหลือซึ่งกันและกันเพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมายเดียวกันAttitude หมายถึง วิธีคิดหรือความรู้สึกที่เรามีต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตัวอย่างคำถามที่อาจเจอในการสัมภาษณ์ เพื่อให้เข้าใจว่า Co-operative Attitude ถูกประเมินอย่างไร ลองดูตัวอย่างคำถามที่มักจะถูกใช้เปิดประเด็นในการสัมภาษณ์ ทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญ Co-operative Attitude เป็นเรื่องของ บุคลิกลักษณะและทัศนคติที่มีต่อสังคม รวมถึงการอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมรอบตัว นักบินไม่ได้ทำงานคนเดียว ทุกการบินต้องอาศัยการทำงานร่วมกัน ทั้งกับเพื่อนร่วมทีม นักบินร่วม นักบินผู้ช่วย ลูกเรือ เจ้าหน้าที่ภาคพื้น และพนักงานอำนวยการบิน (dispatcher) ดังนั้นคนที่มีพื้นฐานชอบทำกิจกรรมกับผู้อื่น สามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และทำงานเป็นทีมได้ จะมีความได้เปรียบในสายอาชีพนี้ การเรียนรู้จากกิจกรรม กิจกรรมที่ทำระหว่างเรียน ทั้งมัธยมและมหาวิทยาลัย ถือเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็น สิ่งเหล่านี้เป็น ประสบการณ์ทางสังคม ที่ฝึกให้เรารู้จักการฟังผู้อื่น การแสดงความคิดเห็น การประนีประนอม และการทำงานเป็นทีมเพื่อบรรลุเป้าหมายเดียวกัน เทคนิคการตอบคำถาม คำถามเช่น “คุณทำกิจกรรมอะไรบ้างตอนเรียนมัธยมหรือมหาวิทยาลัย” จริง ๆ แล้วเป็นเพียง คำถามเปิดประเด็น สิ่งที่ผู้สัมภาษณ์สนใจจริง ๆ คือ รายละเอียดที่คุณเล่าต่อจากนั้น เช่น ถ้าคุณตอบว่า…
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.