InsightFlying.com
by Captain Sopon Phikanesuan
Business email: admin@insightflying.com
Support Us
Safety Intelligence Manual (Doc 10159, 2025) ของ ICAO เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในแนวคิดการจัดการความปลอดภัย (safety management) ของอุตสาหกรรมการบิน — โดยมันให้กรอบที่ชัดเจนและเป็นระบบสำหรับ “การแปลงข้อมูล (data) เป็นความรู้เชิงลึก (intelligence)” ซึ่งสามารถนำไปสู่การตัดสินใจเชิงกลยุทธ์เชิงรุก (proactive & predictive) แทนที่จะรอให้เกิดเหตุการณ์เสียก่อน
สำหรับเจ้าของสายการบิน, หน่วยงาน ANSP, CAA (รัฐ) หรือแม้แต่องค์กรด้านความปลอดภัยอื่น ๆ การนำแนวทางใน Doc 10159 มาใช้หมายถึงการลงทุนในระบบ (SDCPS), ความสามารถของบุคลากร, governance ข้อมูล และความร่วมมือระหว่างองค์กร — แต่ผลตอบแทนก็คือก้าวสู่ “การบินที่ปลอดภัยขึ้นอย่างยั่งยืน” โดยใช้ intelligence เป็นหัวใจ
ความท้าทายและแนวทางปฏิบัติสำหรับการใช้งานจริง
- ทรัพยากร: การตั้ง SDCPS แบบครบวงจร (รวบรวม วิเคราะห์ แลกเปลี่ยน) ต้องการการลงทุน — ทั้งเทคโนโลยี, บุคลากร, โครงสร้าง governance
- ความรู้และทักษะ: บางองค์กรอาจไม่มี analyst หรือ data scientist ที่เชี่ยวชาญด้านการบิน — จำเป็นต้องพัฒนา competency ภายใน (training, hiring)
- การรับรองความเป็นส่วนตัว: บางข้อมูลอาจอ่อนไหว (เช่น รายงานเหตุการณ์, ข้อมูล MOR) — ต้องมีนโยบายปกป้อง source และมาตรการรักษาความลับ
- การแลกเปลี่ยนข้อมูล: แม้ Doc 10159 จะให้แนวทาง governance, การตั้ง “การแชร์ระหว่างองค์กร” อาจเผชิญอุปสรรคทางกฎหมาย / policy / trust — รัฐและองค์กรต้องร่วมมือกันเพื่อสร้างกรอบการทำงานร่วม (sharing frameworks) ที่เชื่อถือได้
- การวัดผล: หลังจากใช้ intelligence แล้ว ต้องประเมินว่ามาตรการที่ตัดสินใจนั้นมีผลจริงหรือไม่ — จึงควรตั้งกลไก feedback loop (วัด performance, ปรับปรุง)
ประเด็นสำคัญและความหมายเชิงกลยุทธ์
- Shift จาก Data → Intelligence
Doc 10159 ส่งสัญญาณว่าการบริหารความปลอดภัยยุคใหม่ต้องไม่หยุดอยู่แค่การเก็บข้อมูล (reporting) แต่ต้องแปลงข้อมูลเป็น “ความรู้เชิงลึก (insights)” ที่นำไปใช้ตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ - SDCPS เป็นหัวใจของ Safety Intelligence
ระบบ SDCPS (Safety Data Collection and Processing System) ที่ดีเป็นรากฐานสำคัญ: ถ้าองค์กรออกแบบไม่ดี ข้อมูลอาจไม่ถูกนำมาวิเคราะห์อย่างมีประสิทธิภาพ หรือไม่สามารถรวมกับข้อมูลอื่นได้ - Competency ของคนวิเคราะห์สำคัญ
การวิเคราะห์เชิงลึก (predictive / prescriptive) ต้องการคนที่ไม่ใช่แค่นักสถิติ แต่ต้องเข้าใจ domain ความปลอดภัยการบิน — ความเสี่ยง, hazard, operational context — เพื่อให้ insight ที่ได้มีความหมายจริง - Data Governance & Trust
การแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างรัฐกับบริษัทการบิน หรือระหว่างสายการบินเป็นเรื่องละเอียดอ่อน — Doc 10159 ให้แนวทาง governance และ code of conduct เพื่อสร้างความเชื่อใจ (trust) และรักษาความเป็นส่วนตัวของแหล่งข้อมูล - การตัดสินใจโดยอิง intelligence
Insight ที่ได้ไม่ใช่จบแค่ “รายงาน” แต่ควรถูกนำไปสู่แผนปฏิบัติ (safety action) และต้องมีกลไกประเมินผลกลับ (evaluate) — นี่คือหัวใจของการ “จัดการความเสี่ยงเชิงคาดการณ์ (predictive risk management)” - การแชร์เป็นกลไกเสริมความปลอดภัยระดับระบบ
เมื่อรัฐ, ผู้ให้บริการ, ANSP แลกเปลี่ยน intelligence กันได้ จะสร้าง “ความเข้าใจร่วม (shared understanding)” ของความเสี่ยงระดับระบบ และช่วยให้แก้ปัญหาที่อาจเป็น emerging risk ได้เร็วขึ้น
|
|
แนวทาง Safety Intelligence ตาม ICAO Doc 10159 (2025)
ในโลกการบินที่ซับซ้อนและเชื่อมโยงกันมากขึ้นทุกวัน เช่น การเติบโตของเที่ยวบิน เทคโนโลยีอากาศยานอัตโนมัติ และความหนาแน่นของชั้นอากาศ ความปลอดภัยไม่สามารถพึ่งพาการตอบสนองเมื่อเกิดเหตุการณ์ (reactive) เพียงอย่างเดียวอีกต่อไป ICAO จึงได้ออก Safety Intelligence Manual (Doc 10159, 1st Edition, 2025) เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการเก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล และสร้าง “ความฉลาดเชิงความปลอดภัย (safety intelligence)”
In today’s increasingly complex and interconnected aviation environment, including the growth of flights, automated aircraft technologies, and dense airspace, safety can no longer rely solely on reactive responses. ICAO released the Safety Intelligence Manual (Doc 10159, 1st Edition, 2025) to provide guidance for collecting, analyzing, and producing “safety intelligence” to support proactive risk management.
อ่านเรื่อง Safety Management System (SMS)
วัตถุประสงค์หลัก / Main Objectives
Doc 10159 มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อสนับสนุนบทใหม่ใน Annex 19ระบบการจัดการด้านความปลอดภัย (Safety Management System – SMS) Amendment 2 โดยเฉพาะการพัฒนา Safety Intelligence ให้รัฐและผู้ให้บริการสามารถสร้างระบบที่เชื่อมโยงข้อมูลหลายแหล่ง วิเคราะห์เชิงลึก และนำไปใช้ตัดสินใจเชิงกลยุทธ์
The main objective of Doc 10159 is to support the new provisions in Annex 19 Amendment 2, particularly the development of Safety Intelligence. It enables States and service providers to establish integrated systems, conduct in-depth analysis, and make strategic, data-driven safety decisions.
ประเด็นสำคัญเชิงกลยุทธ์ / Key Strategic Points
- การเปลี่ยนแปลงจากการจัดการข้อมูลไปสู่ความฉลาดเชิงความปลอดภัย (Data → Intelligence)
- SDCPS เป็นหัวใจสำคัญในการรวบรวมและประมวลผลข้อมูล
- ทักษะและความสามารถของนักวิเคราะห์มีผลต่อคุณภาพของ Intelligence
- Data governance และ trust เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการแลกเปลี่ยนข้อมูล
- Intelligence ที่ได้ต้องสามารถนำไปใช้ตัดสินใจและปฏิบัติได้จริง
- การแชร์ข้อมูลช่วยสร้างความเข้าใจร่วมและลดความเสี่ยงที่เกิดขึ้นใหม่
- Transition from simple data management to actionable Safety Intelligence.
- SDCPS is the core system for collecting and processing data.
- Analysts’ skills and competencies directly impact the quality of intelligence.
- Data governance and trust are critical for information sharing.
- Intelligence must be actionable to inform decisions and operational measures.
- Sharing data fosters shared understanding and mitigates emerging risks.
ความท้าทาย / Challenges
การนำแนวทาง Doc 10159 ไปใช้จริงต้องลงทุนทั้งเทคโนโลยี บุคลากร และ governance นอกจากนี้ยังต้องสร้าง competency ของนักวิเคราะห์และจัดการ privacy ของข้อมูลอย่างรัดกุม
Implementing Doc 10159 requires investment in technology, personnel, and governance. It also necessitates developing analyst competencies and managing data privacy carefully.
บทสรุป / Conclusion
Safety Intelligence Manual (Doc 10159, 2025) เป็นแนวทางสำคัญสำหรับการพัฒนาความปลอดภัยในยุค data-driven ของการบิน ช่วยให้รัฐและผู้ให้บริการสามารถตัดสินใจเชิงรุก ลดความเสี่ยง และสร้างระบบการบินที่ปลอดภัยและยั่งยืน
The Safety Intelligence Manual (Doc 10159, 2025) is a critical guidance for advancing safety in the data-driven era of aviation. It enables States and service providers to make proactive decisions, reduce risks, and establish a safer, more sustainable aviation system.
หนังสือการบิน ทางลัดสู่ความเข้าใจที่นำไปใช้งานจริง
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ขายดีที่สุด
|
|
|